Izaak Gosschalk

Deventer v. 1.2

Family page

Izaak Gosschalk, alias: Isaac Gosschalk, birth 13 Jan 1843 Deventer, died 20 Jul 1902 Utrecht, buried Deventer, Joodse begraafplaats, nr. 144, occupation: Slager, son of Barend Jacob Gosschalk and Jette Isak Zwartz
Akevoth: NDBcore 1594

Documentatie: foto's slagerij Gote Poot; Isaak Gosschalk staat op kinderfoto 1942 achter synagoge Golstraat; staat hij ook op foto Montessorischool? (EHC) (er staat bij: Izaak Godschalk). Foto slagerij blz 104, 167 (Van Baalen).

Barend Canter Mulder (koopman) was getuige bij de geboorte van Izaak in 1843.

Op de joodse begraafplaats te Deventer is een grafsteen met de naam Izaak Gosschalk (144), gest. 20-7-5662 / 1902.
Married 5 Nov 1873 Deventer to:
Fronika Cohen, alias: Fronica Cohen, birth 27 MRT 1849 Deventer, died 16 OKT 1936 Deventer, buried Deventer, Joodse begraafplaats, nr. 363, daughter of David Levie Cohen and Catharina Carels
Akevoth: NDBcore 1594
De familie Gosschalk had een slagerij aan de Groote Poot 6 - 8. Begin deze eeuw was het de Fa. Izak Gosschalk. De slagerij is verbouwd in 1927 door de architect M. van Harte nadat de zonen de zaak hadden overgenomen. Naast de deur is rechts nog ee n gat te zien waar de mezoeza zat: een kokertje met een stukje tekst uit de Thora, waardoor het huis gezegend is.

1) Catharina Gosschalk, birth 19 MEI 1874 Deventer, died 29 Feb 1964 Goor
Hartog Cohen (koopman) en Benjamin Frank (koopman) waren getuigen bij de geboorte van Catharina in 1874 Place (family): Enschede
Married 22 Jun 1904 Deventer to:
Ezechiel Jacob Hoek, birth ONG 1876 Goor, died 13 Jan 1968 Lochem, occupation: Koopman, son of Andries Hoek and Diena Prins
http://www.maarkelsnieuws.nl/?p=10546
21 april 2013

Op Nederland 2 wordt vanavond om 23.00 uur in de gezamenlijke documentaire Overleven in een onderduikershol van de RKK en de Joodse Omroep het verhaal verteld van de familie Hoek uit Goor die in de oorlog was ondergedoken in een bos in de buurt va n Markelo, bij boerderij De Lookappe. In de documentaire komt onder meer Aharon Hoek aan het woord, die in januari 1944 onder de grond is geboren. De kuil die zijn ouders deelden met vier andere familieleden was drie bij twee meter. Voor Aharon s moeder, Corrie Hoek, was het hartverscheurend om nog diezelfde avond haar zoontje mee te moeten geven met het verzet. Het is het tweede kind al dat ze moest afstaan om het zo te redden van de nazi-terreur. Aharon krijgt bij zijn pleegouder s de naam Adri. Hij zelf en zijn ouders overleefden de oorlog. Drie andere familieleden ook, alleen Diena Hoek niet; zij is waarschijnlijk in de kuil ziek geworden en is aan TB overleden.

Selma Hoek uit Goor vertelt in de documentaire samen met haar broers over hun ouders die ook in de kuil ondergedoken zaten: Roza Hoek-From en Izak Hoek. Het bijzondere is dat moeder Roza tijdens de oorlog ook onder de grond ondergedoken zat, in ee n hol in het Valtherbos in Drenthe. Selma is na de dood van haar moeder op zoek gegaan naar de roots van haar moeder om erachter te komen wie ze nu werkelijk was. Een bezoek aan het hol in Drenthe maakte veel emoties bij haar los.

Het verhaal van de familie Hoek en enekel andere vrijwel ongelooflijke geschiedenissen van Joodse Nederlanders die letterlijk onder de grond de Holocaust wisten te overleden, in holen in het bos, in kruipruimtes van landarbeidershuisjes wordt vert eld door acteur en toneelschrijver Edwin de Vries.

Overigens wordt dit jaar door de Stichting Cultuur Historische Elementen Rondom Markelo samen met de familie Hoek de onderduikershut gerecontrueerd.

2) Henriette Gosschalk, alias: Jet, birth 7 Sep 1876 Deventer, died 23 Nov 1953 Amersfoort
Hartog Cohen (taxateur) was o.a. getuige bij de geboorte van Henrièette in 1876. Place (family): Deventer, Korte Bisschopstraat 9, Brinkpoortstraat 2 (nu nieuwbouw Sijzenbaan op hoek van het plein), Brinkgreverweg 172
Married 22 Jun 1904 Deventer to:
Bernard Gosschalk, alias: Jet, birth 8 Nov 1875 Deventer, died 8 Jun 1955 Amersfoort, occupation: Koopman, slager, son of Samuel Gosschalk and Marianne Snatager
Simon de Vries (slager) en Benjamin Hartog de Leeuw (taxateur) waren getuigen bij de geboorte van Bernard in 1875.

Gift '38 2,-
Actie'39 100,-
Actie juli '40 300,- (in juli 100,- voldaan) (NIG nr. 54)
100,- (8-11-40; NIG nr. 53)
Actie '41 vlgs. Richtlijnen
Bijdragen '42 - '43 989,-

Wordt ca. 1925 samen met Gersom Gosschalk, S.B. Gosschalk en Samuel H. Gosschalk uit Olst vermeld als synagogebezoeker.

De broers Heiman (de oudste), Louis (Lowie), Bernard, Jaap en Sam werkten samen in de exportslachterij aan de Noordenbergstraat, opgericht door vader Samuel. Bron: 'Het Noorden' van J.H. Mulder (EHC). Meer over de exportslachterij onder Heiman . In De vliegende vis van Aryeh Assan, Israel 1985, geschreven door kleinzoon (zoon van dochter Flora) van Louis en Saar Gosschalk-Snatager, staat: Louis had samen met 2 broers gemeenschappelijk een zich uitbreidend vleesbedrijf opgericht en verdi enden daarmee goed de kost. Het bedrijf bestond uit een winkel met daarachter het kantoor, de worstmakerij en het grote koelhuis waarin het vlees voor de export hing. Louis was de middelste van de broers en ook wat godsdienst betreft bewandelde hi j de middenweg; zijn jongste broer Bernard was klokvrij en liberaal, en de oudste, Hijman, was stinkend vroom. Vanwege die laatste bleef het bedrijf op zaterdag potdicht en werd er bij hem thuis op sabbatmiddag met een tiental andere middenstander s thuis geleerd. Hijman had ook altijd een pet op. Hij was wat nors en zwijgzaam. Bernard zorgde voor de inkoop, Louis was belast met de leiding van de verkoop. Wat Bernard had ingekocht moest Louis weer zien te verkopen. Hijman hield zich bezi g met de administratie, daarbij geassisteerd door een van zijn zoons.
Bernard en Henriette waren beiden donateur/lid van de Joodsche Deventer Jeugdvereniging Tikwas Jisroeil.

Documentatie: foto woonhuis Brinkpoortstraat in EHC; menukaart 25-jarig huwelijksfeest Bernard en Henriette (23-06-1929).

3) Saartje Gosschalk, alias: Saartjen, birth 2 Apr 1879 Deventer, died 22 OKT 1942 Auschwitz, Polen, occupation: Zonder
Saartje was ongetrouwd.

Saartjen was donateur/lid van de Joodsche Deventer Jeugdvereniging Tikwas Jisroeil.

Op 8-11-40 betaalde Saartje een bijdrage van 12,50 in de armenkas van de Joodse Gemeente. Saartjen woonde eerst Graven 17, daarna Groote Poot 8. Zij werd 10/36 van de kaart van wed. I. Gosschalk overgeschreven naar een eigen kaart.

Actie '39 10, -

4) David Gosschalk, birth 8 Aug 1881 Deventer, died 22 OKT 1942 Auschwitz, Polen, occupation: Slager
Jacob Gosschalk (slager) en Barend Vos (slager) waren getuigen bij de geboorte van David in 1881.

David en Barend Gosschalk waren broers en namen samen de kosjere slagerij van hun vader Izak over.

Gift '38 2,50
Actie'39 25,- (samen met B.I. Gosschalk)
Actie juli '40 100,- (7-11-40; samen met B.I. Gosschalk; NIG nr. 53)
Actie '41 vlgs. Richtlijnen 110,35 (juli - dec.)
Bijdragen '42 - '43 110,35

In 1915 was David kiesgerechtigd en verkiesbaar lid van de Joodse Gemeente in Deventer en betaalde hij een bijdrage van 6,24.

David was donateur/lid van de Joodsche Deventer Jeugdvereniging Tikwas Jisroeil.

In augustus 1942 stonden alleen David, Klaartje en Jetje op dit adres ingeschreven. (SAD, Politiearchief nr. 843, doos 502)

In december 1942 blijk David al naar Westerbork te zijn vertrokken. (NIOD) Place (family): Deventer, Hofstraat 15, Welle 1, Grote Poot 8
Married 26 Jan 1910 Deventer to:
Theodora van Engel, alias: Doortje, Dora, birth 1876 Deventer, died 21 Jun 1932 Deventer, daughter of Marcus van Engel and Sara Godfried
http://www.communityjoodsmonument.nl/person/135991/nl
"David Gosschalk heeft samen met zijn broer Barend de slagerij overgenomen van hun vader Izak. De slagerij zat op de Groote Poot in Deventer."
Verdere huisgenoten; huishoudsters en dienstbodes
Johanna Meijers (16 Apr 1910, Brummen)
Gertrud van Gelder (3 Oct 1913 Welsum)

Documentatie: Foto slagerij in Deventer een eeuw geleden dl. 2 p. 50.

Grafsteen van Doortje Gosschalk-van Engel (no. 337) op de joodse begraafplaats te Deventer.

Het gezin van David staat op foto 1919 blz. 376 boek Fecken;

Huwelijksaank. met Dora van Engel in NIW 7-1-1910: http://kranten.kb.nl/view/article/id/ddd%3A010859494%3Ampeg21%3Ap006%3Aa0047

5) Barend Gosschalk, birth 23 Nov 1883 Deventer, died 22 OKT 1942 Auschwitz, Polen, occupation: Vleeshouwer
Joseph Cohen was een van de getuigen bij de geboorte van Barend in 1883.

David en Barend namen samen de kosjere slagerij van hun vader Izak over.

In december 1942 blijk Barend al naar Westerbork te zijn vertrokken. (NIOD)

Actie'39 25,- (samen met David Gosschalk)

Actie juli '40 100,- (NIG nr. 54)
100,- (7-11-40; samen met David Gosschalk; NIG nr. 53)
Actie '41 vlgs. Richtlijnen 110,35 (juli - dec.)

Bijdragen '42 - '43 110,35 Place (family): Deventer, Groote Poot 8a to:
Esther Elise Stern, birth 27 MRT 1894 Epe, died 22 OKT 1942 Auschwitz, Polen, daughter of Maijer Stern and Regina Hirsch
Van Baalen vertelt dat de familie Gosschalk een verzameling gouden tientjes in een muur had ingemetseld, maar dat deze bij een reparatie tvoorschijn kwam. Voorts weet hij dat zij nog vergeefs in Rijssen hebben geprobeerd onder te duiken. (p. 16 7 - 168)

6) Alex Gosschalk, birth 5 MEI 1887 Deventer, died 7 Jan 1925 Deventer, buried Deventer, Joodse begraafplaats, nr. 208

7) Herman Gosschalk, alias: Hennie van Engel, birth 22 Sep 1888 Deventer, died 22 MEI 1944 Auschwitz, Polen, occupation: Koopman in textiel
Hartog Cohen (taxateur) en Joseph Cohen (winkelier) waren getuigen bij de geboorte van Herman in 1888 en van Jacob in 1891.

Herman Gosschalk had samen met zijn zwager Benjamin Pinto (zie eigen naam) de textielgroothandel Gosschalk & Pinto. Ze verkochten kousen, sokken en ondergoed.

Hij kwam van de kaart van S. Wagner. to:
Heintje van Engel, alias: Hennie, birth 23 Jan 1894 Goor, died 22 MEI 1944 Auschwitz, Polen, daughter of Nathan van Engel and Hannchen Bendix

8) Jacob Gosschalk, birth 22 Jan 1891 Deventer, died 21 Sep 1901 Deventer
Hartog Cohen (taxateur) en Joseph Cohen (winkelier) waren getuigen bij de geboorte van Herman in 1888 en van Jacob in 1891.

9) Roset Gosschalk, alias: Ro, Rozet, birth 26 Sep 1895 Deventer, died 9 Dec 1992 Renkum, occupation: Onderwijzeres
Rozet was een zuster van Herman, David en Barend Gosschalk, de bekende slagers aan de Grote Poot

Rozet was onderwijzeres. Zij werd 13-1-42 onderwijzeres aan de Joodse School in de Assenstraat (L.O.) in Deventer. to:
Benjamin Pinto, alias: Benno, birth 21 Nov 1896 Groningen, died 15 MEI 1977 Arnhem, Bergstraat 71, occupation: Koopman (handel in manufacturen), grossier in stoffen, daughter of Emanuel Pinto and Rebekka Scheffer
Gift '38
Actie'39 Geen bedrag vermeld
Actie juli '40 13,-
Actie '41 vlgs. Richtlijnen 13,- (in aug. - sept. Slechts 2,- betaald)

Benjamin had samen met zijn zwager Herman Gosschalk, die uit Deventer kwam de textielgroothandel Gosschalk & Pinto. Ze verkochten kousen, sokken en ondergoed. Na de oorlog heeft Benjamin toen de bretelfabriek van zijn broer Bernard een paar jaa r voortgezet in de Roggestraat 3 (nu Etty Hillesum centrum).

Benjamin was ook regisseur van de 'DJT' (Deventer Joodsche Tooneelvereeniging). Hij speelde zelf ook mee, met zijn dochter Free. Zo speelde hij in 1931 Nathan in "Nathan heeft mazzel" van Aaron Hofman in de schouwburg. Op dat moment was Heinric h Spanier regisseur. De DJT trad op in de Schouwburg, Help uw Zelven (Diepenveenseweg) en Bouwkunde (Klooster). Ook na de oorlog zijn er nog zijn er nog uitvoeringen gegeven door de DJT in de schouwburg. De voorstellingen waren meestal 1x per jaa r op 1e Kerstdag (was de schouwburg toch dicht) met een Channekesbal ter afsluiting van het Chanoekafeest gegeven. Als DJT deden ze ook aan andere uitjes, zoals dauwtrappen (zie foto Peet).

Benjamin was lid van de Joodse Raad, waarbij ook zijn dochter Emmy werkte na haar eindexamen in 1942 aan het Joods Lyceum in Zutphen.

Dankzij de verzetsgroep van Paul Loderus kon Benjamin aan een onderduikadres komen. (K.H. Vos, Klakkende laarzen aan de IJssel, 1995, p. 52)

Benjamin is na de oorlog een tijdje voorzitter geweest van de Joodse Gemeente waar hij Bernard Spanier na diens overlijden in 1951 heeft opgevolgd. Op 29-6-1952 heeft David H. Zendijk dit weer van hem overgenomen, toen de nieuwe sjoel aan de Lang e B. werd ingewijd.

Benjamin was voorzitter van Deventer Joodse Vereniging in 1950.

Documentatie: foto's Pinto als regisseur DJT; familiefoto's
DJT-adv blz 203; DJT- foto blz 74/75, 77 vB
Verslag opvoering DJT "Nathan heeft mazzel" met B. Pinto als Nathan in NIW 2-1-1931:
Inwijding nieuwe sjoel in NIW 25-7-1952 met voorzitter B. Pinto

Main index A-Z