Family Tree Collection | Main index A-Z | Total index | Names | Index places | Abas |
Family page |
Patriarch Abas, birth 1491 Coimbra, Portugal Geschiedenis De eerste joden die zich aan het einde van de 16de eeuw in Amsterdam vestigden, waren afkomstig van het Iberisch Schiereiland. In 1492 werden de joden in Spanje voor de keuze gesteld: zich laten dopen of vertrekken. De verdrijving van de jode n en de moslims uit Spanje stond niet op zichzelf. De aanwezigheid van de joden en de moslims werd door de Rooms Katholieke Kerk als een bedreiging gezien. Joden en christenen moesten van elkaar gescheiden worden. Vele Spaanse joden vluchtten naar Portugal. In 1497 kwam met het huwelijk van de Portugese koning Manuel met de Spaanse prinses Isabella, niet voor niets bijgenaamd La Catholica, bijna een einde aan het joodse leven in Portugal. De gehele joods e gemeenschap werd onder dwang gedoopt. Ze werden voortaan nieuw-christenen genoemd. De reden voor koning Manuel om de joden niet te verdrijven maar te dopen was dat hij deze economisch zeer belangrijke groep niet kon missen. Portugal was een bela ngrijke handelsmogendheid en de joden vervulden een grote rol in de handel. Na hun gedwongen doop bleven ze als nieuw-christenen deze functie vervullen in Portugal en in de Portugese koloni?n, maar ook in alle landen waarmee Portugal handelsbetrek kingen onderhield. Omdat het instellen van de Inquisitie in Portugal nog tot 1540 zou duren, konden de gedoopte joden wegen vinden om toch met hun traditie verbonden te blijven. Toen na de val van Antwerpen in 1585 deze stad weer onder Spaans bewi nd kwam konden de Portugese joden zich daar niet meer veilig voelen en kwamen naar Amsterdam. Portugese nieuw-christenen keerden in Amsterdam, waar een tolerante houding ten opzichte van hen heerste, terug tot het jodendom dit heb ik overgenomen van "De Portugese Synagoge" 13/12/2011 ====================================================================================================================================== Algemene informaties : Dit gedeelte beschrijft de namen geschiedenis van de Joden, en de begrippen van die namen, en daarbij de echte namen van bekende Joodse mensen. (Hollywood etc.) Other than aristocrats and wealthy people Jews did not get surnames . In Eastern Europe until the Napoleon years of the early 19th century. Most of the Jews from countries captured by Napoleon, Russia, Poland and Germany were ordered to get surnames for tax purposes. After Napoleon's defeat, many Jews dropped these names and returned to "son of" names such as: MENDELSOHN, JACOBSON, LEVINSON, etc. Until the late 1700s, Poland in 1821 and Russian 1844. It's probable that some of our families have had last names for 175 years or less. In France and the Anglo Saxon countries surnames went back to the 16th century. Also Sephardic Jews had surnames stretching back centuries. Spain, prior to Ferdinand and Isabella was a golden spot for Jews. They were expelled by Isabella in the same year that Columbus left for America. The earliest American Jews were Sephardic. In general there were five types of names (People had to pay for their choice of names; the poor had assigned names): 1-- Names that were descriptive of the head of household: Examples: HOCH (tall) , KLEIN (small), COHEN (rabbi ), BURGER (village dweller), SHEIN (good looking), LEVI (temple singer), GROSS (large), SCHWARTZ (dark or black), WEISS (white), KURTZ (short) 2 -- Names describing occupations: Examples: HOLTZ (wood) HOLTZKOCKER (wood chopper), GELTSCHMIDT (goldsmith), SCHNEIDER (tailor), KREIGSMAN (warrior), MALAMED (teacher) EISEN (iron), FISCHER (fish) 3-- Names from city of residence: Examples: BERLIN, FRANKFURTER, DANZIGER, OPPENHEIMER, DEUTSCH (German) POLLACK (Polish), BRESLAU , MANNHEIM , CRACOW , WARSHAW 4 -- Bought names: Examples: GLUCK (luck), ROSEN (roses), ROSENBLATT (rose paper or leaf), ROSENBERG (rose mountain), ROTHMAN (red man), DIAMOND, KOENIG (king), KOENIGSBERG (king's mountain), SPIELMAN (spiel is to play), LIEBER (lover), BERG (mountain), WASSERMAN (water dweller), KERSHENBLATT (church paper), STEIN (glass). 5-- Assigned names (usually undesirable): Examples: PLOTZ (to die), KLUTZ (clumsy), BILLIG (cheap) Original Birth Names of Jewish Performers: Woody Allen --- Alan Stewart Koenigsberg June Allyson --- Ella Geisman Lauren Bacall --- Betty Joan Perske Jack Benny --- Benjamin Kubelsky Irving Berlin --- Israel Baline Milton Berle --- Milton Berlinger Joey Bishop ---Joseph Gottlieb Karen Black --- Karen Blanche Ziegler Victor Borge --- Borge Rosenbaum Fanny Brice --- Fanny Borach Mel Brooks --- Melvin Kaminsky George Burns --- Nathan Birnbaum Eddie Cantor --- Edward Israel Iskowitz Jeff Chandler --- Ira Grossel Lee J. Cobb --- Amos Jacob Tony Curtis --- Bernard Schwartz Rodney Dangerfield --- Jacob Cohen Kirk Douglas --- Issue Danielovich Demsky Melvyn Douglas --- Melvyn Hesselberg Bob Dylan --- Bobby Zimmerman Paulette Goddard --- Marion Levy Lee Grant --- Lyova Geisman Elliot Gould --- Elliot Goldstein Judy Holliday --- Judith Tuvim Al Jolson --- Asa Yoelson Danny Kaye --- David Daniel Kaminsky Michael Landon --- Michael Orowitz Steve Lawrence --- Sidney Leibowitz Jerry Lewis --- Joseph Levitch Peter Lorre --- Lazlo Lowenstein Elaine May --- Elaine Berlin Yves Montand --- Ivo Levy Mike Nichols --- Michael Peschkowsky Joan Rivers --- Joan Molinsky Edward G. Robinson -- Emanuel Goldenberg Jane Seymour --- Joyce Penelope Frankenburg Simone Signoret --- Simone-Henriette Kaminker Beverly Sills --- Belle Silverman Sophie Tucker --- Sophia Kalish Gene Wilder --- Gerald Silberman to: N.N. |
1) Jorge Rodriguez Abas, birth 1520 Coimbra, (Lisbon?) Portugal Gezamenlijk project van het Portugees Israelitisch Kerkgenootschap en De genealogische afdeling van "Het Centrum voor Onderzoek naar de Geschiedenis der Nederlandse Joden, Hebreeuwse Universiteit Jeruzalem". -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Deze inleiding is geschreven door Mevr. Lydia Hagoort, publiciste van het boek Het Beth Haim in Ouderkerk aan de Amstel- ISBN nummer 90-6550-861-9 Uitgeverij: "Verloren" te Hilversum. ******************************************************************************************************************************************************************************************** Joodse begraafplaats Beth Haim te Ouderkerk aan de Amstel De eerste Sefardische Joden kwamen tegen het eind van de zestiende eeuw naar Amsterdam. Hoewel er beperkende maatregelen golden, genoten de Joden in deze stad fundamentele vrijheden die zij elders in Europa moesten ontberen. In 1612 werd nog gee n toestemming gegeven voor het bouwen van een synagoge, hoewel er û met medeweten van het stadsbestuur û diensten in huissynagogen werden gehouden. Tweemaal, in 1606 en 1608, vroegen Portugees-Joodse kooplieden toestemming aan het stadsbestuu r om een stuk land te kopen om daar hun doden te begraven, maar dit werd beide keren geweigerd. In het voorjaar van 1614 kochten zij een stukje grond in Ouderkerk, ditmaal via tussenpersonen. De bestemming van de grond werd niet genoemd en om toe stemming werd deze keer niet gevraagd. Zo wist het stadsbestuur van Amsterdam officieel niet dat het om een Joodse begraafplaats ging. Beth Haim werd begin april met de begrafenis van Joseph, het zoontje van David Senior, ingewijd. De dorpsbewoner s toonden zich aangedaan door de dood van het kind, maar al snel sloeg de stemming om. Zij protesteerden bij de autoriteiten tegen het begraven van Joden in hun dorp. De Staten van Holland legden de bezwaren naast zich neer en gaven de Portuges e Joden in mei 1614 officieel toestemming om hun doden te begraven. De plaats werd geheel nieuw ingericht en in 1616 officieel in gebruik genomen. Tot dit jaar hadden de Sefardiem, vanaf 1607, hun doden begraven in Groet bij Alkmaar. Zij, die in Groet begraven waren, konden op verzoek van hun familieleden herbegraven worden in Ouderkerk. In 1626 besloot men na de roof van enkele grafzerke n uit voorzorg ook de overige stoffelijke resten over te brengen naar Ouderkerk. Ten minste 52 personen zijn vanuit Groet herbegraven. Aanvankelijk maakten ook de Asjkenazische of Hoogduitse Joden gebruik van de begraafplaats in Ouderkerk. Tot het voorjaar van 1642, toen de begraafplaats in Muiderberg werd ingewijd, zijn ten minste 64 Asjkenazische Joden, van wie 45 kinderen, hi er begraven. Behalve Asjkenazische en Sefardische Joden is in Ouderkerk ook een groep zwarte Joden, veelal ex-slaven, begraven. In totaal ten minste 40, tot aan 1716. Daarna werd de huidskleur van de overledenen niet meer in de registers vermeld . Deze graven kregen doorgaans geen steen, maar er is een uitzondering. In de zomer van 2002 werd onder leiding van rabbijn op het oudste gedeelte de (eenvoudige) steen blootgelegd van Elieser, de zwarte bediende van Paulo de Pina alias Rohjel Jes urun. Elieser werd in 1629 begraven; rabbijn Pereira kon de steen traceren aan de hand van de “cartonsö van de befaamde onderzoeker David Henriques de Castro Mzn. Het is de enige steen van een vrijgelaten slaaf en zwarte Jood, die tot nu to e in West-Europa is aangetroffen. In totaal liggen nu ongeveer 30.000 mensen begraven in Ouderkerk aan de Amstel. Het stukje land was in het jaar van aankoop gering van omvang: een derde morgen, dat is ca 0,28 hectare. Op dit kleine stuk grond staan de imposante tombes van dr. Eliau Montalto, Don Samuel Palache en de chachamim Izac Uzi?l en Joseph Pardo . In 1663, 1671, 1690 en 1691 kochten de parnassim, de bestuurders van de Portugese gemeente, stukken grond erbij. Na deze aankopen was de omvang ruim 28 morgen, dat is ca. 24 hectare; het grootste gedeelte werd verpacht. Aan het begin van de twin tigste eeuw dreigde de ruimte, geschikt om te begraven, op te raken. Het probleem werd opgelost door een veld met veelal achttiende-eeuwse graven op te hogen. Op dit veld, dat in 1924 in gebruik werd genomen, werd opperrabbijn Izack de Juda Palach e in december 1925 begraven. Zijn tombe is ontworpen door beeldhouwer Joseph Mendes da Costa. De middeleeuwse æstenen kamer&Aelig;, die midden op het stukje land stond, deed tot 1643 dienst als Rodeamentoshuis, het Huis der Ommegangen. In dat jaar bouwde men een imposant nieuw huis, naast de poort/ingang aan de kant van het dorp. In 1705 kwa m er een tweede huis bij, aan het water de Bullewijk. Dit Rodeamentoshuis is nog steeds in gebruik; het huis aan de dorpszijde fungeerde als ontvangstruimte en bewaarderswoning. Een najaarstorm vernietigde in 1836 dit huis. De parnassim gaven opdr acht een geheel nieuwe woning te bouwen. In december 1838 werd deze in gebruik genomen. Dit huis fungeert nog steeds als bewaarderswoning en is onlangs gerestaureerd. Vrijwel iedere bezoeker aan het Beth Haim in Ouderkerk raakt onder de indruk van deze bijzondere begraafplaats. De ligging aan het water ?n midden in het dorp, de gebeeldhouwde graven in het gras temidden van de iepen en wilgen en de karakteristie ke bouw van het Rodeamentoshuis en de bewaarderswoning dragen hiertoe bij. Er heerst een weldadige rust; in de zomer fluiten er vogels en de kenner ziet bloemen, mossen, planten, grassen en vlinders die zeldzaam zijn: er wordt geen gebruik gemaak t van kunstmatige bestrijdingsmiddelen. De bezoeker ondergaat bij het wandelen door het gras langs de graven een gevoel van tijdloosheid en eerbied. De grandezza op het oude veld, waar de monumentale graven liggen, is nog steeds voelbaar. Maar oo k op het opgehoogde veld, waar chacham Palache begraven ligt en op de plaats van de negentiende-eeuwse graven met de vele monumenten, ondergaat men de historie op een heel directe manier. Het Beth Haim werd in 1963 op de lijst van rijksmonumenten geplaatst; twee jaar later werden de bijbehorende landerijen verkocht. Het Rodeamentoshuis is na een restauratie in 1966 in de oorspronkelijk, achttiende-eeuwse staat teruggebracht. De “Stichting tot onderhoud en instandhouding van historische Joodse begraafplaatsen in Nederlandö werd in 1963 op aanbeveling van de Rijksdienst voor Monumentenzorg opgericht. De Stichting verzorgt onder meer de registratie van de graven, ze orga niseert rondleidingen en lezingen en beantwoordt de vele verzoeken om informatie uit binnen- en buitenland. In 1997 werd het David Henriques de Castrofonds opgericht dat gelden verwerft voor het onderhoud en de restauratie van de begraafplaats. Am sterdam, Rijk en Provinciale Staten hebben voor de restauratie gelden beschikbaar gesteld. De restauratie, die in 1999 begonnen is en ook door vele particuliere donateurs wordt gesteund, zal vele jaren in beslag nemen. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Lydia Hagoort, Het Beth Haim in Ouderkerk aan de Amstel : de begraafplaats van de Portugese Joden in Amsterdam 1614 - 1945. Uitgeverij Verloren Hilversum 2005. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- to: Branca Lopes Ramires, birth 1520 Lisbon, Portugal |