Jorge Rodriguez Abas

Abas

Family page

Jorge Rodriguez Abas, birth 1520 Coimbra, (Lisbon?) Portugal, son of Patriarch Abas and N.N.
Gezamenlijk project van het Portugees Israelitisch Kerkgenootschap en De genealogische afdeling van "Het Centrum voor Onderzoek naar de Geschiedenis der Nederlandse Joden, Hebreeuwse Universiteit Jeruzalem".
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Deze inleiding is geschreven door Mevr. Lydia Hagoort, publiciste van het boek Het Beth Haim in Ouderkerk aan de Amstel- ISBN nummer 90-6550-861-9

Uitgeverij: "Verloren" te Hilversum.
********************************************************************************************************************************************************************************************
Joodse begraafplaats Beth Haim te Ouderkerk aan de Amstel
De eerste Sefardische Joden kwamen tegen het eind van de zestiende eeuw naar Amsterdam. Hoewel er beperkende maatregelen golden, genoten de Joden in deze stad fundamentele vrijheden die zij elders in Europa moesten ontberen. In 1612 werd nog gee n toestemming gegeven voor het bouwen van een synagoge, hoewel er û met medeweten van het stadsbestuur û diensten in huissynagogen werden gehouden. Tweemaal, in 1606 en 1608, vroegen Portugees-Joodse kooplieden toestemming aan het stadsbestuu r om een stuk land te kopen om daar hun doden te begraven, maar dit werd beide keren geweigerd. In het voorjaar van 1614 kochten zij een stukje grond in Ouderkerk, ditmaal via tussenpersonen. De bestemming van de grond werd niet genoemd en om toe stemming werd deze keer niet gevraagd. Zo wist het stadsbestuur van Amsterdam officieel niet dat het om een Joodse begraafplaats ging. Beth Haim werd begin april met de begrafenis van Joseph, het zoontje van David Senior, ingewijd. De dorpsbewoner s toonden zich aangedaan door de dood van het kind, maar al snel sloeg de stemming om. Zij protesteerden bij de autoriteiten tegen het begraven van Joden in hun dorp. De Staten van Holland legden de bezwaren naast zich neer en gaven de Portuges e Joden in mei 1614 officieel toestemming om hun doden te begraven. De plaats werd geheel nieuw ingericht en in 1616 officieel in gebruik genomen.

Tot dit jaar hadden de Sefardiem, vanaf 1607, hun doden begraven in Groet bij Alkmaar. Zij, die in Groet begraven waren, konden op verzoek van hun familieleden herbegraven worden in Ouderkerk. In 1626 besloot men na de roof van enkele grafzerke n uit voorzorg ook de overige stoffelijke resten over te brengen naar Ouderkerk. Ten minste 52 personen zijn vanuit Groet herbegraven.

Aanvankelijk maakten ook de Asjkenazische of Hoogduitse Joden gebruik van de begraafplaats in Ouderkerk. Tot het voorjaar van 1642, toen de begraafplaats in Muiderberg werd ingewijd, zijn ten minste 64 Asjkenazische Joden, van wie 45 kinderen, hi er begraven. Behalve Asjkenazische en Sefardische Joden is in Ouderkerk ook een groep zwarte Joden, veelal ex-slaven, begraven. In totaal ten minste 40, tot aan 1716. Daarna werd de huidskleur van de overledenen niet meer in de registers vermeld . Deze graven kregen doorgaans geen steen, maar er is een uitzondering. In de zomer van 2002 werd onder leiding van rabbijn op het oudste gedeelte de (eenvoudige) steen blootgelegd van Elieser, de zwarte bediende van Paulo de Pina alias Rohjel Jes urun. Elieser werd in 1629 begraven; rabbijn Pereira kon de steen traceren aan de hand van de “cartonsö van de befaamde onderzoeker David Henriques de Castro Mzn. Het is de enige steen van een vrijgelaten slaaf en zwarte Jood, die tot nu to e in West-Europa is aangetroffen.

In totaal liggen nu ongeveer 30.000 mensen begraven in Ouderkerk aan de Amstel.

Het stukje land was in het jaar van aankoop gering van omvang: een derde morgen, dat is ca 0,28 hectare. Op dit kleine stuk grond staan de imposante tombes van dr. Eliau Montalto, Don Samuel Palache en de chachamim Izac Uzi?l en Joseph Pardo . In 1663, 1671, 1690 en 1691 kochten de parnassim, de bestuurders van de Portugese gemeente, stukken grond erbij. Na deze aankopen was de omvang ruim 28 morgen, dat is ca. 24 hectare; het grootste gedeelte werd verpacht. Aan het begin van de twin tigste eeuw dreigde de ruimte, geschikt om te begraven, op te raken. Het probleem werd opgelost door een veld met veelal achttiende-eeuwse graven op te hogen. Op dit veld, dat in 1924 in gebruik werd genomen, werd opperrabbijn Izack de Juda Palach e in december 1925 begraven. Zijn tombe is ontworpen door beeldhouwer Joseph Mendes da Costa.

De middeleeuwse æstenen kamer&Aelig;, die midden op het stukje land stond, deed tot 1643 dienst als Rodeamentoshuis, het Huis der Ommegangen. In dat jaar bouwde men een imposant nieuw huis, naast de poort/ingang aan de kant van het dorp. In 1705 kwa m er een tweede huis bij, aan het water de Bullewijk. Dit Rodeamentoshuis is nog steeds in gebruik; het huis aan de dorpszijde fungeerde als ontvangstruimte en bewaarderswoning. Een najaarstorm vernietigde in 1836 dit huis. De parnassim gaven opdr acht een geheel nieuwe woning te bouwen. In december 1838 werd deze in gebruik genomen. Dit huis fungeert nog steeds als bewaarderswoning en is onlangs gerestaureerd.

Vrijwel iedere bezoeker aan het Beth Haim in Ouderkerk raakt onder de indruk van deze bijzondere begraafplaats. De ligging aan het water ?n midden in het dorp, de gebeeldhouwde graven in het gras temidden van de iepen en wilgen en de karakteristie ke bouw van het Rodeamentoshuis en de bewaarderswoning dragen hiertoe bij. Er heerst een weldadige rust; in de zomer fluiten er vogels en de kenner ziet bloemen, mossen, planten, grassen en vlinders die zeldzaam zijn: er wordt geen gebruik gemaak t van kunstmatige bestrijdingsmiddelen. De bezoeker ondergaat bij het wandelen door het gras langs de graven een gevoel van tijdloosheid en eerbied. De grandezza op het oude veld, waar de monumentale graven liggen, is nog steeds voelbaar. Maar oo k op het opgehoogde veld, waar chacham Palache begraven ligt en op de plaats van de negentiende-eeuwse graven met de vele monumenten, ondergaat men de historie op een heel directe manier.

Het Beth Haim werd in 1963 op de lijst van rijksmonumenten geplaatst; twee jaar later werden de bijbehorende landerijen verkocht. Het Rodeamentoshuis is na een restauratie in 1966 in de oorspronkelijk, achttiende-eeuwse staat teruggebracht.

De “Stichting tot onderhoud en instandhouding van historische Joodse begraafplaatsen in Nederlandö werd in 1963 op aanbeveling van de Rijksdienst voor Monumentenzorg opgericht. De Stichting verzorgt onder meer de registratie van de graven, ze orga niseert rondleidingen en lezingen en beantwoordt de vele verzoeken om informatie uit binnen- en buitenland. In 1997 werd het David Henriques de Castrofonds opgericht dat gelden verwerft voor het onderhoud en de restauratie van de begraafplaats. Am sterdam, Rijk en Provinciale Staten hebben voor de restauratie gelden beschikbaar gesteld. De restauratie, die in 1999 begonnen is en ook door vele particuliere donateurs wordt gesteund, zal vele jaren in beslag nemen.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Lydia Hagoort, Het Beth Haim in Ouderkerk aan de Amstel : de begraafplaats van de Portugese Joden in Amsterdam 1614 - 1945. Uitgeverij Verloren Hilversum 2005.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- to:
Branca Lopes Ramires, birth 1520 Lisbon, Portugal

1) Manuel Jorge Abas/ Lopes Ramire, birth 1541 Coimbra, Portugal, died 1 Aug 1602 Lisbon
Married 1585 to:
Violante Mendes de Brito, birth 1555, daughter of Yaakov Mendes de Brito and N.N.

2) Francisco "Frey" Dias Jorge Abas/ Lopes Ramire, birth 1543 Coimbra, Portugal, died 1590 Amsterdam
"Frey" - nickname
....in het convento da Esperanca in Lissabon to:
Sara Violante, birth 1555, died 11 Jun 1595 Ouderkerk a/d Amstel
28 Sivan 5425 begraven: in Oudste afdeeling - graf 146

3) Ines Jorge Leao Abas/ Lopes Ramire, birth 1545 Coimbra, died Amsterdam
Woonde o.a. te Lissabon
Married Amsterdam to:
Joao Rodrigues Leao, birth 1540 Coimbra, died Amsterdam

4) Philippe Jorge Abas/ Lopes Ramire, birth 1549 Coimbra, died 1599 Antwerpen
settled in Antwerpen befor 1572 to:
Margarita Nunes Da Costa/ Vitori, birth 1549 Coimbra, Portugal, daughter of N.N. and Gracia Nunes Vitoria

5) Moses Abas/ Lopes Ramire, birth 1556 to:
N.n. Mendes de Brito

Main index A-Z