Arthur Bloch

Deventer v. 1.2

Family page

Arthur Bloch, birth 27 Jan 1883 Kemczowitz, Polen, died 14 MEI 1943 Sobibor, Polen, occupation: Handel in manufacturen in Buende, Duitsland, Handel in gevogelte
Bokkingshang 3: Dit pand was eigendom van de joodse gemeente en zal voor een gering bedrag aan Arthur Bloch en zijn gezin ter beschikking zijn gesteld. (Zie SAD, NIG nr. 27 B 4-5-1948) In 1954 omgenummerd naar 7.

Andere huisgenoten waren: Joseph van Delft en Marcus van Gelder

Er komt in het SAD geen gezinskaart onder zijn naam voor, dus misschien is hij pas in 1940 in Deventer ingeschreven.

In het archief is een brief dd. 02-05-33 van Arthur Bloch aan Herman Gelder waarin hij aangeeft dat hij bij zijn vrouw en kinderen is aangekomen in Bunde (Westf., Duitsland): Hij bedankt Gelder voor al zijn moeite en vriendelijkheid en voor die va n de leden van het Comite. Hij vraagt de groeten over te brengen aan de heren Frank, Meyer Spiegel, Swartz, Hartz en Spanjer. Hij spreekt ook zijn dank uit voor het onderdak bij de familie De Leeuw, 'die uns in ihrem gemutlichen Heim die Schwer e der Zeit durch Aufmerksamkeiten aller Art haben vergessen lassen, auch unsere Kinder hatten es nirgends trefflicher als bei Familie de Leeuw haben konnen und sprechen sie immer von Tante Martha, Tante Helene, Onkel Lau und Onkel Lui'. Op het oge nblik is er weinig vraag ('Kaufneigung') naar zijn handel. (SAD, NIG Lijst oo40 nr. 78)

Op 8-6-33 schrijft hij vanuit Oldenzaal aan dhr. Gelder dat hij wegens de lage lonen de afgelopen maand in Bunde slechts voor â 40,- aan manufacturen kunnen verkopen; hierdoor is zijn inkomen te laag om zelfs zijn huur maar te kunnen betalen. We l is er in Duitsland veel vraag naar 'Geflugel', dus heeft hij besloten zich met de handel en export van gevogelte bezig te gaan houden 'um meine Familie mefarnis's sein zu konnen.' Het ontbreekt hem evenwel aan startkapitaal. Hij is in Oldenzaal , vlakbij de grens, gaan wonen en betaalt daar â 50,- voor kost en inwoning en moet wekelijks â 1,- [of staat er â 4,-?] voor opslagruimte betalen. Daarnaast moet hij nog zaken als een weegschaal, kisten, borden enz. aankopen. Hij vraagt Gelde r om een langlopende lening met de inboedel als onderpand en in termijnen terug te betalen. Zijn debiteuren zijn erg traag van betalen en hij is bang dat hij in Duitsland langzaam zijn geld aan het opteren is als hij in Oldenzaal niet snel kan beg innen. Gedurende zijn afwezigheid drijft zijn vrouw in Bunde de manufacturenzaak alleen. Als zij overdag de deur uit moet, zijn de kinderen bij de buren. Met de handel in gevogelte zou hij zijn gezin kunnen onderhouden, 'doch fehlt mich zu desse n Durchfuhrung, wenn auch in Kleinem, etwas Baargeld'. Maurice de Leeuw heeft hem in Bunde bezocht en kan bevestigen wat hij schrijft. Hij wil ook persoonlijk wel naar Deventer komen om de bestellingen voor gevogelte te laten zien. (SAD, NIG Lijs t oo40 nr. 78)

Op 15-3-1939 komen de Blochs naar Deventer, eerst als loges bij de familie De Leeuw, Achter de Hoven. Zij waren door de Minister van Justitie officieel als vluchtelingen tot ons land toegelaten.

Arthur Bloch en zijn gezin hadden op 10 mei 1940 met de boot naar Amerika zullen vertrekken. Dit is door de Duitse inval niet doorgegaan. (Meier de Leeuw)

Arthur Bloch en zijn gezin zijn armlastig en krijgen van het CJV een ondersteuning van 37,- p. maand. Bloch krijgt regelmatig extra toeslagen op zijn uitkering, zoals 3,50 voor schoenreparaties, 22,50 voor passen, een kolentoelage van 7,8 0, 2,33 voor steunzolen voor zijn dochter, reisgeld áa 10,- en een keer 4,- om naar Amsterdam te gaan, een 'Jomtowtoeslag' van 2,75. (In het kasboek van de Joodse Raad, afdeling Dev.: SAD, NIG nr. 53) [Jomtow = feestdag; goede dag. De extr a uitkering voor Jomtow werd medio september verstrekt, dus het kan voor Jom Kippoer of voor het Loofhuttenfeest (Soekkot) bestemd geweest zijn.]

Hij hoefde geen bijdrage aan de Joodse Raad te betalen, al kreeg hij geen financiele ondersteuning), en Marcus van Gelder (Zie adressengids 1938.

19-3-42 A. Bloch tekent zich in voor [gratis] matzes: 12.800 gram. Kennelijk krijgt hij meer dan de andere armlastigen omdat hij een groter gezin heeft. (NIG nr. 66)

1941 of '42 ULO: suppletoir stuk met adres:' Bloch, A. Bloch, Berta Miriam S. Deventer. Bokkinghang No. 3. Vierde schoolkwartaal (juni, juli, augustus). (SAD, NIG nr. 45). Waarschijnlijk betreft dit een zending van schoolmateriaal 5-2-42 Over Kin d Bloch [Debora Rachel waarschijnlijk]: Alvorens een dieettoeslag te geven verzoeken ze te onderzoeken welke toewijzing zij van de distributie heeft gekregen. Op grond daarvan zal de Joodse Raad een dieettoeslag vaststellen. (NIG nr. 66) komen ger egeld extra toeslagen op de vaste toelage voor, bijv. voor schoenreparaties, brandstof enz. (zie onderdaan).

Op hetzelfde adres woonden in 1942 Joseph van Delft, die het evenmin breed had gevogelte zou hij zijn gezi kunnen onderhouden, 'doch fehlt mich zu dessen Durchfuhrung, wenn auch in Kleinem, etwas Baargeld'. Maurice de Leeuw heeft hem in Bèunde bez ocht en kan bevestigen wat hij schrijft. Hij wil ook persoonlijk wel naar Deventer komen om de bestellingen voor gevogelte te laten zien. (SAD, NIG nr. 78)

In het NIG-archief (nr 84) is een aanvullend dagrapport dd. 23-1-1942, geschreven door mevrouw U. Goldschmidt. [Zij bezoekt blijkbaar als maatschappelijk werkster de ondersteunde gezinnen]:

Arthur Bloch, Bokkingshang 3. De ondersteuning is verlaagd van â 37,- naar â 30,- per maand. Ook de steun van de NEB te Amsterdam is met â 5,- per maand verminderd. In totaal krijgt hij thans nog â 50,- per maand. Andere inkomsten heeft hij niet . Zijn gezin is er slecht aan toe. De dochter Bertha (is in januari 16 jaar geworden) is zwaar suikerziek. Zij is van september tot november op kosten van een nicht, mevrouw Panowski, in Amsterdam in het N.I.Z. verpleegd. Zij krijgt twee injectie s per dag. Het gezin krijgt verder geen financiele ondersteuning van mevrouw Panowski. Mw. Goldschmidt stelt een dieettoeslag van â 3,- per week voor. Er is een schrijven van de Joodse Raad (18-02-1942) van J. de Miranda van de afdeling ondersteun ing en maatschappelijk werk dat kind Bloch f10,- per maand krijgt voor haar dieet.

In het archief is een briefkaartje van Z. Peine te Utrecht, dd. 22-03-46 waarin hij vertelt dat Bloch een zwager is van zwager van zijn zuster die nu in Shanghai leeft.

Eind augustus 1942 moest Arthur Bloch naar kamp Lievelde bij Lichtenvoorde. Zijn gezin bleef op genoemd adres achter. (SAD, Politiearchief nr. 843, doos 502) Hij en zijn gezin moeten begin (2?) oktober naar kamp Westerbork gedeporteerd zijn.

In het politie-archief is een brief dd. 10 november 1942 van Alex de Leeuw (zie eigen naam) aan de CvP dat hij vorig jaar aan de familie Bloch, Bokkingshang een klein kookkacheltje met pijp uitleende 'om was op te koken'. Hij wil dat terug, maa r aangezien ze naar Westerbork zijn wil hij bemiddeling. Ook wil hij een 'groote maatflesch voor urineonderzoek' die door zijn zuster Aleida de Leeuw (Graven 12) (zie eigen naam) in bruikleen is gegeven voor het zieke dochtertje van de familie Blo ch.

Volgens Meier de Leeuw (10-11-2005), wiens ouders bevriend waren met de familie Bloch en die dat gezin ook hielpen, is Arthur Bloch voor zijn komst naar Nederland uit een concentratiekamp in Duitsland ontsnapt en later ook weer uit Kamp Westerbork , maar hierbij had hij zijn gezin moeten achterlaten. Dit kon hij niet verwerken en volgens Meier zou hij in Apeldoorn de hand aan zichzelf geslagen hebben. Dit komt niet overeen met zijn dood in Sobibor. (vB en jm.nl)

Documentatie: CD-Rom Joodse Families. Gertrud staat op kinderfoto 1942 achter synagoge. Er is ook een briefkaart dd. 06-07-45 van E. R. Weiss, Polanenstraat 25, Halfweg NH, waarin hij aangeeft een broer van Antoinette Bloch-Weiss te zijn en vraag t inlichtingen over de fam. Bloch. Ook geeft hij aan nog een zus in Amerika te hebben. Over kamp Lievelde: blz. 232, "Het oude volk" van Hans Kooger (2001); over gezin Weiss: http://www.gambde.de/alte_hp/schule/alltag/netzwerk/alexweiss.shtml Place (family): Sudlengern, Duitsl. naar Achter de Hoven, Deventer, Het gezin logeert bij de familie De Leeuw, Bokkingshang 3, Westerbork to:
Antoinette Weiss, birth 3 OKT 1896 Ennigloh, Duitsland, died 19 Feb 1943 Auschwitz, Polen, daughter of Abraham Weiss and Berta Pagener
Op 17-7-1945 schrijft E.R. Weiss een brief aan de joodse gemeente in Deventer om informatie omtrent het lot van zijn zuster Antoinette en haar dochter Berta en Getrud Rachel. Hij heeft van een andere zuster in Amerika gehoord dat in Theresièenstad t nog twee meisjes Bloch zouden zitten en hij hoopt dat de namen alleen maar verwisseld zijn en deze twee zijn nichtjes zijn. Wij weten dat dit niet het geval was en dat moeder en dochters in februari 1943 in Auschwitz omgekomen zijn.

JM

1) Berta Mirjam Bloch, birth 31 Dec 1925 Bunde, Duitsland, died 19 Feb 1943 Auschwitz, Polen
Berta had suikerziekte.

18-2-42 J. de Miranda van de Joodse Raad afdeling ondersteuning en maatschappelijk werk bericht aan Deventer dat het kind Bloch 10,- per maand krijgt voor haar dieet.

(studieboeken?) voor Berta Mirjam Bloch. Zij kan net in een van de hogere klassen van de ULO gezeten hebben, misschien noodgedwongen, omdat in Deventer de joodse kinderen niet meer naar de HBS of het gymnasium konden. Op een andere (niet gedateerd e) lijst van leerlingen komt Debora Rachel Sara Gertrud voor en niet Berta Mirjam.

2) Debora Rachel Sara Gertrud Bloch, birth 7 OKT 1930 Emden, Duitsland, died 19 Feb 1943 Auschwitz, Polen
Berta kan net in een van de hogere klassen van de ULO gezeten hebben, misschien noodgedwongen, omdat in Deventer de joodse kinderen niet meer naar de HBS of het gymnasium konden. Op een andere (niet gedateerde) lijst van leerlingen komt Debora Rac hel Sara Gertrud voor en niet Berta Mirjam.

Documentatie: CD-Rom Joodse Families. Gertrud staat op kinderfoto 1942 achter synagoge.

Main index A-Z