Levie Jacob Hillesum

Deventer v. 1.2

Family page

Levie Jacob Hillesum, alias: Louis, birth 25 MEI 1880 Amsterdam, died 10 Sep 1943 Auschwitz, Polen, occupation: Leraar, tot nov. 1940 rector Stedelijk Gymnasium, Deventer, son of Jacob Samuel Hillesum and Esther Loeza
Gift '38
Actie'39
Actie juli '40 10,-
Actie '41 vlgs. Richtlijnen 10,-
Bijdragen '42 - '43 10,-

Louis Hillesum was sinds 1924 conrector van het Stedelijk Gymnasium te Deventer, sinds 1928 rector, en is als zodanig in nov. 1940 door de Duitse autoriteiten op non-actief gesteld op grond van zijn joodse afstamming. In mei 1932 werd hij lid va n een feestcommissie voor het organiseren van een kinderfeest ter gelegenheid van het veertigjarig jubileum van de synagoge. (NIG nr. 61) Hij zat in schoolcommissie voor de joodse godsdienstschool (tot 1937). Al sinds 1937 behoorde hij niet mee r tot het Nederlands-Israèelitische kerkgenootschap (zie Frits Grimmelikhuizen, 2000). Hij zat in het bestuur van de Atheneumbibliotheek en gaf in 1928 een lezing over Joden in Rome als lid van het Dispuutgezelschap Panta, later bedankte hij voo r zijn lidmaatschap.Deventer jaarboek 1992 blz 58

Benoeming van Louis in schoolbestuur joodse school vanaf 1929 (zie NIW 13-9-1929).

Louis was donateur van de Joodsche Deventer Jeugdvereniging Tikwas Jisroeil.

Er is nu een L. Hillesumstraat in de Driebergenbuurt te Deventer.

Documentatie: Louis Hillesum op foto blz 114 (vB); boek 'Louis Hillesum - een portret' door D.J. van der Molen en H. Vrielink; boek "Micha's spel" (2012) over Micha Hillesum; Benoeming L. Hillesum tot conrector aan lyceum Deventer vanuit Winschot en in NIW 4-1-1924:

http://kranten.kb.nl/view/article/id/ddd%3A010872463%3Ampeg21%3Ap002%3Aa0059;
Benoeming van L. Hillesum in schoolbestuur joodse school in NIW 13-9-1929:

http://kranten.kb.nl/view/article/id/ddd%3A010874381%3Ampeg21%3Ap015%3Aa0143;
In NIW 12-8-1932 heeft L. Hillesum een artikel geschreven over de joodse gymnasiasten op zijn lyceum in 1932. Ook verwijzing naar 40-jarig bestaan van de synagoge:
http://kranten.kb.nl/view/article/id/ddd%3A010874790%3Ampeg21%3Ap014%3Aa0140 to:
Riva Bernstein, alias: Rebecca, birth 23 Jun 1881 Potchev, Rusland, died 10 Sep 1943 Auschwitz, Polen, occupation: Lerares Russisch, daughter of Michael Bernstein and Femma Guinda Lipowsky
Riva kwam op 18-2-1907 uit Soerasj Oekraine naar Amsterdam. Zij was lerares Russische taal. Op 29-5-1907 kwam haar broer Jacob, diamantwerker, naar Amsterdam. Op 10-6-1907 kwamen haar ouders. Jacob is getrouwd met Marie Mirkin en zij hadden een do chter Rahal Sarra (geb. 19-1-1913 Amsterdam). Riva's hele familie is naar Amerika verhuisd. (blz 288 Mischa's spel).

1) Esther Hillesum, alias: Etty, birth 15 Jan 1914 Middelburg, died 30 Nov 1943 Auschwitz, Polen
Etty Hillesum was 30-9-1932 overgeschreven naar Amsterdam, waar zij Russisch en rechten had gestudeerd. Zij heeft van 19-9-1934 tot 24-3-1937 nog een tijd bij haar vader in Deventer ingeschreven gestaan en is daarna weer naar Amsterdam vertrokken . Zij is vooral sedert de jaren '80 bekend geworden door haar nagelaten dagboeken en brieven, vooral door de manier waarop zij probeerde de Duitsers niet als haar vijanden te zien en haar besluit om met haar volk ten onder te gaan.
http://www.joodsmonument.nl/person/460108
In 1932 ging zij in Amsterdam rechten en Slavische talen studeren. In Amsterdam ontmoette ze Julius Spier. Hij werd haar leermeester en grote liefde. Tijdens de oorlog werkte ze bij de Joodse Raad, onder meer in het kamp Westerbork. Vanuit Westerb ork heeft zij veel brieven geschreven en zij hield een dagboek bij. Al haar werk is gebundeld in het boek 'Etty. De nagelaten geschriften van Etty Hillesum, 1941-1943'.

In Deventer, waar Etty Hillesum is opgegroeid, zijn onder meer een school en het Etty Hillesum Centrum naar haar vernoemd.

De website van het Joods Historisch Museum biedt uitgebreide informatie over Etty Hillesum, zie: webthema Etty Hillesum. Hier zijn ook alle brieven en dagboeken te bekijken.

In 2006 werd aan de Universiteit Gent het Etty Hillesum Onderzoekscentrum (EHOC) geopend. Het Onderzoekscentrum coèordineert en stimuleert onderzoek naar de oorlogsdagboeken en -brieven van Etty Hillesum (1914-1943). Meer informatie op de websit e van het Etty Hillesum Onderzoekscentrum.

Etty Hillesum wordt herdacht met twee gedenktekens in Deventer. Van deze gedenktekens ( gedenkteken 1 , gedenkteken 2 ) vindt u een beschrijving op de website van het Nationaal ComitÔe 4 en 5 mei.

http://www.ehoc.ugent.be/node/15

2) Jacob Hillesum, alias: Jaap, birth 27 Jan 1916 Hilversum, died 17 Apr 1945 Extern Kommando Luebben, Duitsland, occupation: Repetitor, assistent ziekenhuis
Jaap Hillesum 14-9-1933 overgeschreven naar Amsterdam. Hij was arts en is daardoor later in Westerbork terechtgekomen dan de rest van het gezin.

Over het woonhuis Jaap (Jacob) Hillesum nieuwe Prinsengracht 106-2 hoog staat een verhaal op jm.nl. Daar woont Jos Siemerink: Op de kaart van 2-hoog springt de naam Jacob Hillesum in het oog. Meteen trekt Jos De nagelaten geschriften van Etty Hill esum uit de kast. De geboortedatum blijkt te kloppen, dit moet Etty's broer Jaap zijn, die na zijn studie medicijnen als coassistent werkte in het Nederlands Israèelitisch Ziekenhuis.
http://www.communityjoodsmonument.nl/page/245210/nl)

Adreskaart Jaap: nieuwe Prinsengracht 106-2 hoog (jm.nl).

'Het NIZ werd in augustus 1943 tijdens een razzia leeggehaald. Het restant ging naar het ziekenhuis Joodsche Invalide aan het Weesperplein. Jaap hoorde hierbij. Eind september kwam hij aan inWesterbork, net nadat zijn familie gedeporteerd was . In februari 1944 werd hij zelf op transport gesteld naar Bergen-Belsen. Hij stierf tijdens de treinreis in de buurt van Trèobitz, na de ontruiming van het kamp.' Zo luidt het zakelijke verslag van Jaaps lot, in een voetnoot in het boek. (bron: to:
N.N.

3) Michael Hillesum, alias: Mischa, birth 22 Sep 1920 Winschoten, died 31 MRT 1944 Auschwitz, Polen, occupation: Musicus
Mischa Hillesum was al heel jong, op 30-7-1931, naar Amsterdam verhuisd om daar pianoles te krijgen. Hij ontwikkelde zich tot een uitstekend pianist en de dirigent Mengelberg heeft nog geprobeerd hem de hand boven het hoofd te houden. Mischa wa s psychisch labiel en moest meerdere malen in een psychiatrische inrichting opgenomen worden. Mischa heeft tijdens de oorlog nog wel in Deventer gewoond. Wij hebben een advertentie in de Koerier gevonden waarin hij zich aanbiedt voor het geven va n pianolessen. Staat in 41/42 genoteerd bij buitenschoolse opvang van joodse jeugd, maar is ook weer doorgehaald (NIG nr. 66). Na een scáene in huis heeft hij het ouderlijk huis in Deventer verlaten.

In augustus 1942 stond alleen Mischa nog bij zijn ouders aan de Geert Grotestraat ingeschreven. Hij was op dat moment opgenomen in Het Apeldoornse Bos , een psychiatrisch ziekenhuis in Apeldoorn. (SAD, Politiearchief nr. 843, doos 502)

http://www.joodsmonument.nl/person/549265
Over Michael (Micha) Hillesum schreef J.Presser in zijn boek Ondergang:
"Willem Mengelberg, die in zoveel opzichten gefaald heeft, brak blijkens de bewaard gebleven copie van een brief bij æHerr Generalleutnant Rauter&Aelig; een lans voor Michael Hillesum, æhet grootste pianistische talent, dat in de laatste jaren het Conse rvatorium bezocht heeft.''
Presser had Michael een paar jaar als leerling op het gymnasium.
Toevoeging van een bezoeker van de website

Philip Mechanicus schreef op dinsdag 6 september 1943 het volgende in zijn dagboek:
'Elk transport heeft zijn bizonder tragische gevallen. Het jongste transport zag een jonge geniale pianist verdwijnen, met name Mischa Hillesum, die onder de hoge bescherming van Willem Mengelberg himself stond. Deze had aan Rauter een brief gesch reven, waarin hij er de aandacht op vestigde dat Hillesum een geniale leerling was (...) en dat het van belang was voor het kunstleven van Nederland de begaafde jongeling vast te houden. Rauter bood de musicus een plaats in Barneveld aan, maar laa tstgenoemde gaf er de voorkeur aan zijn ouders naar Westerbork te volgen om hen voorzoveel in zijn vermogen lag te beschermen. (...) Maandag kwam onverwacht uit Den Haag het bevel, dat Mischa Hillesum met zijn familie op transport moest worden ges teld.'
Philip Mechanicus, In depot. Dagboek uit Westerbork (vierde druk, Amsterdam 1989) 152

Meer informatie over Mischa Hillesum en zijn familie op de website van het Joods Historisch Museum.

Main index A-Z