Heiman Gosschalk

Deventer v. 1.2

Family page

Heiman Gosschalk, birth 14 Sep 1866 Deventer, died 14 MEI 1943 Sobibor, Polen, occupation: Exportslager, son of Samuel Gosschalk and Marianne Snatager
Abraham Izaak Heilbron (koopman) en Benjamin Hartog de Leeuw (koopman) waren getuigen bij de geboorte van Heiman in 1866.

De exportslagerij Fa. S. Gosschalk zat op de Noordenbergstraat 134 (nu 7), twee huizen rechts naast Van Spiegel, naast de kerk van het Leger des Heils. Het betrof een slagerij (Noordenbergstraat, waar nu hek is van sporthal) en een slachteri j in de vestingstoren Achter de Muren Vispoort. Ook slager Abraham van Spiegel (zie eigen naam) had daar medegebruik van. Het vee werd gekocht op de grote veemarkten Leeuwarden, Zwolle, enz. De koeien kwamen via het station lopend langs de singel . De zaak werd gerund door de broers Heiman, Louis (zie eigen naam), Jozef (zie eigen naam) en Jule Gosschalk (zie eigen naam). Heiman (de oudste), Louis (Lowie), Bernard, Jaap en Sam werkten dag en nacht en hadden zo'n acht mensen uit het Noorde n (Noordenbergkwartier) aan het werk. Kantoor zat achter de winkel. Gang naar slachtplaats, waar zo'n 200 tot 250 stukken vee per week geslacht en uitgebeend; vlees verkocht aan de vleeswarenfabrieken in en om Deventer. De exportslagerij is al voo r de oorlog naar Epe verhuisd en bestaat nog steeds onder de naam Exportslachterij Gosschalk, gerund door de kleinzoon Jule van Jule (Joel) Gosschalk, de broer van Heiman. In De vliegende vis van Aryeh Assan, Israel 1985, geschreven door kleinzoo n (zoon van dochter Flora) van Louis en Saar Gosschalk-Snatager, staat: "Louis had samen met 2 broers gemeenschappelijk een zich uitbreidend vleesbedrijf opgericht en verdienden daarmee goed de kost. Het bedrijf bestond uit een winkel met daaracht er het kantoor, de worstmakerij en het grote koelhuis waarin het vlees voor de export hing. Louis was de middelste van de broers en ook wat godsdienst betreft bewandelde hij de middenweg; zijn jongste broer Bernard was klokvrij en liberaal , en de oudste, Hijman, was stinkend vroom. Vanwege die laatste bleef het bedrijf op zaterdag potdicht en werd er bij hem thuis op sabbatmiddag met een tiental andere middenstanders thuis geleerd. Hijman had ook altijd een pet op. Hij was wat nor s en zwijgzaam. Bernard zorgde voor de inkoop, Louis was belast met de leiding van de verkoop. Wat Bernard had ingekocht moest Louis weer zien te verkopen. Hijman hield zich bezig met de administratie, daarbij geassisteerd door een van zijn zoons. "

H. (Heiman) Gosschalk had in 1913 samen met L. Roozendaal de leiding over de Collectantenvereniging voor het regelen van de collectes. (vB p. 76)

Hij had in 1913 samen met L. Roozendaal de leiding over de Collectantenvereniging voor het regelen van de collectes. (vB p. 76)

Donateur van de Joodsche Deventer Jeugdvereniging Tikwas Jisroeil.

http://www.joodsmonument.nl/person/462878
Volgens verklaring van het Nederlands Rode Kruis d.d. 19 april 1947 is Heiman Gosschalk, geboren op 14 september 1866 te Deventer, op 11 mei 1943 naar Sobibor gedeporteerd.
Aldaar is hij direct na aankomst op 14 mei 1943 vermoord.
Deze gegevens zijn in de Staatscourant van 22 december 1949 gepubliceerd en werden daardoor rechtsgeldig. Op grond daarvan is het overlijdensregister van de gemeente aangevuld.

Gift '38 4,-
Actie'39 20,-
Actie juli '40 100,- (NIG nr. 54)
25,- (31-12-40; NIG nr. 53)
Actie '41 vlgs. Richtlijnen 100,-
Bijdragen '42 - '43 734,43 (daarvan 200,- betaald) Place (family): Deventer, Grote Overstraat 20
Married 12 Jan 1897 Zutphen to:
Helena de Wolf, birth 13 MEI 1878 Zutphen, died 27 Sep 1942 Deventer, daughter of Gersom de Wolf and Rika Snatager
14 juni 1941 staat in de notulen van de kerkenraadsvergaderingen van de Joodse Gemeente dat de damescommissie van toezicht op het rituele bad, bestaande uit E. van Spiegel-Rubens en Helena Gosschalk-de Wolf, haar werk wil neerleggen. Het kerkbest uur slaagt erin hen hiervan te doen terugkomen.

In de correspondentie van het kerkbestuur van de Ned.-Israèelitische Gemeente vinden wij een mededeling over de onthulling van enkele grafstenen, o.a. die van Helena Gosschalk-de Wolf.

Documentatie: Grafsteen van Helena Gosschalk-de Wolf (no. 383) op de joodse begraafplaats te Deventer
Huisgenoten: Dochter Rika en kleinkinderen (kinderen van Rika): Marlene, Marcel en Maud Jacobs vanaf oktober 1941

Documentatie: 'Het Noorden' door J.H. Mulder; foto's vestingstoren Achter de Muren-Vispoort; koeien op stationsemblacement in EHC.

Menukaart 25 jarig huwelijk Heiman en Helena (14-01-1923)

1) Gersom Gosschalk, birth 14 Jan 1899 Deventer, died 7 MEI 1943 Sobibor, Polen, occupation: Bedrijfsleider
Was lid van de Joodsche Deventer Jeugdvereniging Tikwas Jisroeil.

http://www.joodsmonument.nl/person/462854/nl
Deze persoon wordt herdacht op een gedenkteken in Steenwijk. Een beschrijving van dit gedenkteken is te vinden op de website van het Nationaal ComitÔe 4 en 5 mei.

Gift '38 2,50
Actie'39
Actie juli '40 50,-
Actie '41 vlgs. Richtlijnen 50,-
Bijdragen '42 - '43 Hij heeft kennelijk zijn bijdrage betaald, want hij ontvangt een grijze kaart.

Gersom staat op de kaart bij zijn vader zonder beroep, werd hier ingeschreven in 4/23 vanuit Leeuwarden en 11/33 overgeschreven naar een eigen kaart.

Gersom heeft vÔoÔor WO II een wandversiering gemaakt waarop in het Nederlands de priesterzegen is geschreven. Uit zijn wilsbeschikking bleek dat het aan de Joodse Gemeente moest worden geschonken. Dat is in 1966 gebeurd. (Kol H. sept. '66)

In het NIG-archief is een brief dd. 24-12-1941 van de Joodse RaadA waarin zij aangeeft het belastingbiljet van G. Gosschalk ontvangen te hebben en hieruit blijkt dat zijn bijdrage â 26,- moet zijn. Hij wil echter niet volgens de richtlijnen betale n, maar heeft wel 'ter plaatse' (in Amsterdam aan het kantoor?) 50 gulden betaald. Of men dit in Deventer verder wil afhandelen. Er is meerdere correspondentie over het wel/niet willen betalen van bijdragen aan de Joodse Raad van G. Gosschalk.

In december 1942 is Gersom uit Deventer vertrokken zonder een adres achter te laten. (NIOD) to:
Saartje Slager, birth 13 MEI 1894 Steenwijk, died 7 MEI 1943 Sobibor, Polen, daughter of David Slager and Klaartje Gokkes
http://www.joodsmonument.nl/person/462852
Deze persoon wordt herdacht op een gedenkteken in Steenwijk. Een beschrijving van dit gedenkteken is te vinden op de website van het Nationaal ComitÔe 4 en 5 mei.

http://struikelsteen.nl/steen/view/6
Beschrijving

Deze steen is geadopteerd door Wieske Veldhuis.

Zoals veel Joden in gebieden met veehouderij zat Saartjes vader in de veehandel. Hij had een slagerij aan de Gasthuisstraat in Steenwijk. Saartje verliet het ouderlijk huis in 1915 en verhuisde naar Wijhe, waar ze was aangenomen als onderwijzere s aan de openbare school. In Wijhe ontmoette ze Gersom Gosschalk, met wie ze op 15 november 1933 trouwde in de synagoge in Steenwijk. Enkele jaren woonden ze samen in Deventer. Daar beviel ze, na een doodgeboren kindje, in 1936 van een zoon die na ar beide grootvaders is vernoemd: Heiman David.

In 1942 kreeg Gersom de oproep voor tewerkstelling in het kamp in Vledder. Saartje besloot mee terug te gaan naar de regio waar ze was geboren. Ze huurde een huis in Steenwijk en schreef haar gezin in bij de gemeente. Niet veel later ontsnapte Ger som uit het kamp in Vledder; samen doken ze onder, maar in het voorjaar van 1943 werden ze opgepakt en naar de strafbarak in Westerbork gezonden. Van daaruit vertrokken ze per trein naar het vernietigingskamp Sobibor, waar Saartje op 7 mei is verm oord.

2) Marianne Gosschalk, birth 1 Dec 1899 Deventer, died 7 Nov 1950 Utrecht, occupation: Onderwijzeres MULO in Deventer
Documentatie: Marianne en Riek Gosschalk op blz 75 bij van Baalen. to:
Alexander Heilbronn, birth ONG 1893 Anholt, occupation: Veehandelaar, son of Heiman Heilbronn and Billa Franken

3) Samuel Gosschalk, birth 25 Jul 1901 Deventer, died 17 Aug 1952 Olst, buried Deventer, Joodse begraafplaats, nr. 384, occupation: Bedrijfsleider bij vleesfabriek Zendijk
Samuel heeft Bar Mitswa gedaan op 8 augustus 1914

Documentatie: Samuel Gosschalk staat op blz 74 bij Van Baalen.

Aank. Bar Mitswa van zoon Samuel in NIW 31-7-1914:
http://kranten.kb.nl/view/article/id/ddd%3A010859524%3Ampeg21%3Ap007%3Aa0059

Samuel was in 1942 correspondent voor de Joodse Raad to:
Susanna Carolina Jacobs, alias: Suzanna, Suze, birth 1901 Delden, died Enschede, daughter of Meijer Jacobs and Leentje Mogendorff

4) Rika Gosschalk, alias: Riek, birth 25 Feb 1904 Deventer, died 19 Feb 1943 Auschwitz, Polen
Rika Gosschalk studeerde met ingang van sept. 1917 aan de MHS te Deventer to:
Maurits Jacobs, alias: Mau, birth 4 Jul 1903 Delden, died 13 OKT 1941 Mauthausen, Oostenrijk, son of Meijer Jacobs and Leentje Mogendorff

5) Henriette Schoontje Gosschalk, alias: Ted, birth 15 OKT 1907 Deventer, died 12 OKT 1942 Auschwitz, Polen
Henrièette Roos was bij joodse begrafenissen (med. Joodse Raad 41/42 - NIG nr. 66). to:
Michiel Levi Roos, alias: Max, birth 14 Sep 1896 Hardenberg, died 31 Jan 1943 Monowitz, Auschwitz III, Polen, occupation: Handelsreiziger, manufacturier, son of Abraham Roos and Emma Alexander
Actie juli '40 1,-
Actie '41 vlgs. Richtlijnen 3,50
Bijdragen '42 - '43 3,50

Noordenbergstraat 134 was ook het adres van Exportslagerij en Vleeschhandel Fa. S. Gosschalk. Voor dit bedrijf zal Michiel wellicht als handelsreiziger gewerkt hebben.

Eind augustus 1942 moesten Michiel Roos en Hans Levi naar kamp Hummelo. (SAD, Politiearchief nr. 843, doos 502)

Main index A-Z