Abraham Salomon (Het zwarte schaap) (Tijl Uilenspiegel) Noach

Deventer v. 1.2

Family page

Abraham Salomon (Het zwarte schaap) (Tijl Uilenspiegel) Noach, birth 15 Dec 1852 Goor, died 25 Feb 1923 Zutphen, occupation: Koopman, winkelier, son of Salomon Machiel Noach and Antje Mogendorff
Abraham Salomon had twee winkels in Zutphen: Het Zwarte Schaap en Tijl Uilenspiegel.
Married 4 OKT 1877 Deventer to:
Sophia Berg, birth 19 Feb 1853 Holten, died 27 Aug 1932 Apeldoorn, daughter of Jacob Berg and Dina Alleman
Sophia werd bij het huwelijk van haar moeder Dina Alleman met Jacob Berg door hem erkend.
akevoth.org/genealogy/mogendrf/24.shtml

Van de zeven zonen van Abraham Noach hadden drie een winkel in de driehoek Zutphen-Deventer-Apeldoorn waarvan de handelsnamen op elkaar leken: In Zutphen: David Abraham Noach met 'De Goedkope Hoek'; in Apeldoorn: Simon Abraham Noach met 'Goedkop e Simon'; in Deventer: Samuel Abraham Noach als 'Goedkope Sam'. (Bron Ben Noach)

Noach-Zilverberg. Perzische tapijtenwinkel op de Lange Bisschopstraat, hoekpand met Kleine Overstraat (nu juwelier Peters). Zat er van ca. 1975-1985 (info Peet). Er was ook een filiaal in Zutphen die daar tot ca. 1997 gezeten heeft, gerund doo r Ronny Noach, de kleinzoon van Salomon Abraham (1878).

Documentatie:
Documentatie: foto pand Noach-Zilverberg in EHC. Huwelijks-Courant van Sophia Noach en David Chajes aanwezig in EHC; Van de dochter van Antje van Gelder-Noach, Rosa (Roosje), staat een foto op jm.nl.

1) Salomon Abraham Noach, birth 8 Aug 1878 Deventer, died 8 Feb 1945 Utrecht, Akevoth Noach 22, occupation: Lompenkoopman, Akevoth Noach 22
Married 29 Jan 1903 Deventer (divorced 6 Nov 1919 Deventer) to:
Sara Berg, birth 6 MRT 1876 Holten, died 27 Nov 1942 Auschwitz, Polen, occupation: Modiste, daughter of David Berg and Johanna Polak

2) Jacob Abraham Noach, birth 7 Sep 1879 Deventer, died 10 Sep 1942 Gemeente niet bekend, occupation: Koopman, rijwielhandelaar Place (family): Brussel, Belgie
Married 1 OKT 1906 Culemborg to:
Sophia van Spier, alias: Sophie, birth 25 OKT 1880 Culemborg, died 10 Sep 1942 Gemeente niet bekend, daughter of Marcus van Spier and Saartje Levie
../mogendrf/69.shtml

https://www.joodsmonument.nl/en/page/217569/sophia-noach-van-spier
Jacob Abraham Noach, Sophia van Spier and their five children moved to Antwerp in 1927. Jacob Noach and Sophia van Spier were deported from camp Mechelen to Auschwitz with the eighth transport in September 1942.

3) Israel Abraham Noach, alias: Eli, birth 8 Jan 1881 Deventer, died 26 Jan 1943 Auschwitz, Polen, occupation: Koopman
Israèel Abraham had een manufacturenwinkel/uitdragerij in Zutphen. Hij woonde in mei 1940 in Arnhem. Betjes zus Leentje, woonde bij hen in (jm.nl). Het echtpaar is zonder dochter naar Ned. Indie geemigreerd in 1930. Blijkbaar zijn ze voor 1940 wee r teruggekeerd. Place (family): Arnhem, Nieuwstad 7
Married 16 Aug 1905 Zutphen to:
Betje Noach, birth 25 Feb 1883 Zutphen, died 26 Jan 1943 Auschwitz, Polen, daughter of Simon Salomon Noach and Mina Dormits
../mogendrf/70.shtml

4) Samuel Abraham Noach, alias: Sam, de Man van Deventer, birth 6 Jul 1882 Deventer, died 26 OKT 1942 Auschwitz, Polen, occupation: Koopman (winkel met kloosterlinnen: De Man van Deventer)
Samuel Noach is dezelfde als 'Goedkope Sam', alias 'De Man van Deventer'.

Verdere huisgenoten:
Mietje Velleman: stond van 5/27 tot 11/27 bij haar zwager ingeschreven. Zij zal in de huishouding van haar pas gestorven zuster wel een verzorgende taak op zich genomen hebben, maar weer vertrokken zijn toen haar zwager nieuwe trouwplannen had: de ze trouwde 1/28 met Betje van Gelder.

Gift '38 10,-
Actie'39 10,-
Actie juli '40 50,-
Actie '41 vlgs. Richtlijnen 50,-

Sam was oorspronkelijk van de Zutphense Noachtak (Abraham Salomon Noach). Van de 7 zonen (uit 12 kinderen) van Abraham Noach hadden 3 een winkel in de driehoek Zutphen-Deventer-Apeldoorn waarvan de handelsnamen op elkaar leken: In Zutphen:-Davi d Abraham Noach-'De Goedkope Hoek'; in Apeldoorn:-Simon Abraham Noach-'Goedkope Simon'; in Deventer:-Samuel Abraham Noach-'Goedkope Sam'. (Bron Ben Noach)

Sam is op zijn elfde van school gegaan en ging werken als zakjesplakker in Zutphen. Op zijn 14e stond hij op markten met manufacturen. In 1901 is hij voor zichzelf begonnen met een grote kar en een paardje onder de naam Goedkope Sam. Na zijn trouw en in 1906 is hij een manufacturenwinkel begonnen in Zutphen. In de WO1 kwam hij met zijn handel op de Deventer markt als De Man van Deventer, daarmee bleef hij door het hele land trekken. Hij stond zelf vrijwel nooit in de winkel. In 1923 verhui sde hij naar de Hofstraat in Deventer en voordat hij uiteindelijk in 1931 op de Nieuwstraat 49 terecht kwam, heeft hij ook nog tijdelijk in manufacturenmagazijn De Duif gezeten in de Lange B.

Goedkope Sam, 'de Man van Deventer', Nieuwstraat 49, nu 50. In het portiek zit nog een gevelsteen met het opschrift: Noach geb. v.G. 1931 (zijn 2e vrouw Betje Noach-van Gelder heeft de steen dus gelegd in 1931). Aan alle kloosters en ziekenhuize n leverde hij zijn beroemde kloosterlinnen. Van hem zijn een tweetal anekdotes bekend. Beroemd is zijn spreuk: 'Onder de lakens van Moos blijf je gegarandeerd kinderloos!'. De familie woonde vanaf 1931 naast de zaak. In de Kuiperstraat was de inga ng naar hun woning. Sam had in Deventer al een textielzaak vanaf 1923.

Zaak is op 15-11-1941 in opdracht van de Duitse bezetters gesloten.

Na de emigratie op 1-12-1950 van het gezin van Biene (ze zaten al 5 jaar te wachten op de financièele afwikkeling van de zaak van Sam Noach) wordt de zaak in 1951 overgenomen door de NV Rotterdamsche Manufacturenhandel het Lingeriehuis. Van 195 3 tot 1961 blijft het pand Nieuwstraat 49 op naam van Sam Noach staan. De boekhouder was Gerrit Fokkink (ook al tijdens de zaak toen Sam de boel runde de boekhouder) tot 1951 en woonde na het vertrek van het gezin Van Biene boven de zaak.

Sam organiseerde ook een rijtoer in 1929 voor de bewoners van het Groote en Voorster Gasthuis; hiervoor regelde hij 27 auto's.

Sam was al in de handel vanaf 1901, hetgeen blijkt uit zijn 30-jarig jubileum In 1931: - 'Uit het NIW - 'DEVENTER.....De heer Sam Noach alhier heeft zijn 30-jarig jubileum als koopman gevierd met de stichting van een imposant winkelgebouw aa n de Nieuwstraat alhier, dat dezer dagen met grooten luister is ingwijd.Niet minder dan 125 bloemstukken werden den heer Noach aangeboden en talrijke vrienden en zakenvrienden van hier en elders kwamen van hun belangstelling getuigenis afleggen . Ook verschillende notabelen kwamen den jubilaris complimenteren.....De heer Noach heeft de 280 oudjes van het Groote en Voorste Gasthuis op zijn feest getracteerd.'....Het pand in de Nieuwstraat is dus of geopend of vernieuwd in 1931.

In 1932 heeft Sam ter gelegenheid van de ingebruikneming van de gerestaureerde Synagoge te Deventer, tijdens het 40-jarig bestaan, een fraaie klok aan de gemeente geschonken, waarop de cijfers in het Hebreeuws waren aangebracht, 'zulks als eene at tentie tegenover de gemeente in verband met zijn op handen zijnden 50ste verjaardag.In een geestig, origineel speechje gaf hij zijne gevoelens jegens de joodsche gemeenschap te kennen....' [Bron:- NIW 29-04-1932).

In 1953 werd mw. Th. A. Oostendorp-te Riele bedrijfsleidster. Zij heeft ervoor gezorgd dat de de naam De Man van Deventer (MvD) werd heringevoerd. In 1969 is het Lingeriehuis gesloten.

Zijn naam komt in de schenkingen voor de armenkas van de Joodse Gemeente niet voor, maar sommige giften waren anoniem. In de bijdragelijsten van de Joodse Raad komt hij alleen in 1942 voor. Hij was voor de eerste helft aangeslagen voor 315,14 . Daarvan had hij er 214,89 betaald op het moment dat hij werd afgevoerd naar Westerbork.

Op 25-7-1942 moest Sam gekeurd worden bij het arbeidsbureau voor een werkkamp. Daaruit bleek dat hij geen zwaar werk hoefde te verrichten. In een herkeuring op 19-8-1942 moest hij wel naar een werkkamp; commentaar keuringsarts: "Is veel te vet. Mo et nodig kampdieet hebben."

Op 21-8-1942 moest Sam samen met 26 andere Deventernaren naar kamp De Wittenbrink bij Hummelo. Ook Philip van Praag (zie daar) zat daar, de tekenaar van zijn strips. (SAD, Politiearchief nr. 843, doos 502)

Sam komt tussen 2 en 5 okt. '42 in Westerbork aan.

Sam kon wel onderduiken, maar heeft dit niet gedaan.

Documentatie:
foto's Sam Noach en pand; advertentie, boekjes ed. in EHC. Clara Noach op DJT-foto blz 75; advertentie blz 90; foto pand blz 91; anekdotes blz 83, vB. Foto's pand en Sam Noach blz 46, 48, 'Over de Nieuwstraat gesproken' van H. Korteling.

"De man Van Deventer, de man die niet verdwijnen kon, De geschiedenis van Sam Noach en zijn beroemde kloosterlinnen", Sam de Visser 2010. Foto Leo van Biene en Michele Noach voor gerestaureerde muurreclame pand Nieuwstraat 2010 Place (family): Zutphen naar Deventer, Hofstraat 5
Married 23 MRT 1907 Leeuwarden to:
Bela Velleman, alias: Belia Velleman, birth 14 Nov 1877 Leeuwarden, died 23 MRT 1927 Deventer, buried Deventer, Joodse begraafplaats, nr. 294, daughter of Isak Velleman and Jeltje Izaaks
Sam was donateur van de Joodsche Deventer Jeugdvereniging Tikwas Jisroeil. Dochter Clara was lid. Sophia wordt genoemd als speler in Revue "De verfpot", tekst der liederen gezongen. Kinderfeest 40-jarig bestaan synagoge Deventer 11-09-1932. Auteu r J.M. Noach.

5) Simon Abraham Noach, birth 10 Feb 1884 Deventer, died 13 Nov 1942 Auschwitz, Polen, occupation: Hotelhouder
Married 21 Sep 1910 Leeuwarden to:
Grietje Velleman, birth 26 Apr 1885 Leeuwarden, died 15 Dec 1942 Apeldoorn, daughter of Isak Velleman and Jeltje Izaaks
../mogendrf/73.shtml

Simon Abraham woonde in maart 1941 met zijn gezin in Apeldoorn (jm.nl). Hij had samen met David Chajes een groothandel in textiel op Stationsstraat 67 te Apeldoorn onder de naam "Goedkope Simon".

6) Michael Abraham Noach, birth 18 OKT 1885 Deventer, died 26 OKT 1885 Deventer

7) Dina Noach, birth 25 MRT 1887 Deventer, died 21 MEI 1943 Sobibor, Polen to:
Marcus Samson Zeehandelaar, alias: Max, birth 26 Feb 1891 Steenwijk, died 6 Jul 1934 Zutphen, occupation: Handelsreiziger, son of Jacob Zeehandelaar and Sara Cohen

8) Antje Noach, birth 10 Aug 1888 Deventer, died 27 Nov 1942 Auschwitz, Polen
../mogendrf/75.shtml
Married 17 Nov 1909 Zutphen to:
Joel van Gelder, birth 15 MRT 1880 Zutphen, died 27 Nov 1942 Auschwitz, Polen, occupation: Veehandelaar, son of Izak van Gelder and Roosje Denneboom

9) David Abraham Noach, birth 29 Apr 1890 Deventer, died 5 Nov 1942 Auschwitz, Polen
Dubbel huwelijk: Dina & Max trouwden op dezelfde dag dat David (Dina's broer) trouwde met Heintje Zeehandelaar (Max' zuster). to:
Heintje Zeehandelaar, birth 10 Feb 1889 Steenwijk, died 5 Nov 1942 Auschwitz, Polen, daughter of Jacob Zeehandelaar and Sara Cohen

10) Elisabeth Noach, birth 24 Aug 1891 Deventer, died 10 Sep 1943 Auschwitz, Polen to:
Izak de Lange, birth 18 Dec 1886 Raalte, died 10 Sep 1943 Auschwitz, Polen, occupation: Veehandelaar, son of Mozes (Bottermoos) de Lange and Rosa de Lange
Gift '38
Actie'39 1,-
Actie juli '40 25,-
Actie '41 vlgs. Richtlijnen 25,- (hiervan 23,- betaald van juli tot jan. 1942)
Mozes was aangeslagen voor 9,46 en had hiervan 6,- betaald.
Bijdragen '42 - '43 25,-

Izak was lid van de Joodsche Deventer Jeugdvereniging Tikwas Jisroeil.

11) Amsel Abraham Noach, birth 31 MEI 1893 Zutphen, died 15 OKT 1909 Zutphen

12) Mozes Noach, birth 20 Sep 1895 Zutphen, died 15 OKT 1896 Zutphen

13) Eva Noach, birth 2 Jun 1897 Zutphen, died 7 Jul 1897

Main index A-Z