Abraham Michael Emanuel van Gelder

Deventer v. 1.2

Family page

Abraham Michael Emanuel van Gelder, occupation: Magazijnhouder to:
Rijntje Simons

1) Sara van Gelder, alias: Saartje, birth 28 Jan 1862 Amsterdam
Married 16 Jan 1884 Amsterdam to:
Philip van Son, alias: Uri, birth 4 Dec 1850 Deventer, died 14 MEI 1936 Amsterdam, occupation: Fabrikant, son of Hartog Philip van Son and Etlina Fortuin
Philip was eerst werkzaam in een manufacturenhandel in Almelo waar hij met de hondenkar naar toe ging. Onderweg schijnt hij talen en andere wetenschap geleerd te hebben. Later is hij in Deventer begonnen met het gieten van staven zeggellak. Hij wa s de oprichter van P. van Son & Co, inkt- en zegellakfabriek. De fabriek is in 1872 begonnen met het maken van zegellak. Zegellak ontstaat door een combinatie van schellak, gom, hars, olie en kleurstoffen. Het werd veel gebruikt door notarissen.

Daarnaast maakte het bedrijf inkt en kantoorlijm. De fabriek was in 1883/4 gevestigd aan de Rijkmanstraat 2736.

Het bedrijf exporteerde veel naar Nederlands-Indièe, Brits-Indièe en Zuid-Afrika.

In 1889 is een in neo-renaissance stijl gebouwde fabriek aan de Bergsingel ontworpen door Gerhard te Riele. Later heeft daar een metaalfabriek gezeten. Alleen het kantoorpand staat er nog. In 1907 werkten er 35 mensen. Een dergelijke fabriek past e bij een drukkersstad als Deventer. De fabriek is in 1889 gebouwd door de architect Gerrit te Riele in de stijl van de Hollandse Renaissance. ('De Oude Schil' en 'Raambuurt' 'Bergweide. Twee wandel/fietsroutesà p. 18) De eerste steen is op 24 apr il gelegd door Ertlina van Son. In 2000 is deze steen verdwenen en opgevuld met gewone bakstenen. De fabriek stond aan de Bergsingel (nu nr. 17). Eerste Ned. Bedrijf die schrijfinkt maakte. Later ook drukinkt wat de afzetmarkt sterk vergrootte, oo k in het buitenland (al voor de oorlog) en was daarmee de oudste en de grootste inktfabriek van Ned.

De fabriek werd in de jaren '30 verplaatst naar Hilversum, waar nog lang na de oorlog vanuit de trein de schoorsteen te zien was met de naam Van Son erop. Ook de gedenkplaat die in het kantoorpand zat met eerste steenlegging door dochter Lie n is verplaatst naar de fabriek in Hilversum. Fabriek heet nu Koninklijke Drukinktfabrieken Van Son oftewel voor de buitenlandse markt: Royal Dutch Printing Ink Factory Van Son. (Ink vergeten) met vestigingen in Engeland en USA. Maurits van Son (w oont nu in Zwitserland) is nog directeur.

Philip van Son was van 1888-1907 voorzitter van joodse gemeente Deventer en heeft de eerste steen gelegd voor de synagoge in de Golstraat vanaf 1892. Hij was jarenlang voorzitter, maar in 1907 moest hij dit om gezondheidsredenen opgeven. Een keelo peratie maakte hem het spreken praktisch onmogelijk. Hij was opvolger van M. van Engel en op zijn beurt opgevolgd door H. Gelder, zijn schoonzoon.

In 1932, bij het 40-jarig bestaan van de sjoel, heeft hij een stuk geschreven in het NIW.

In 1915 wordt een P. van Son (* 1859 of '60) genoemd als kiesgerechtigd en verkiesbaar lid van de Joodse Gemeente in Deventer; hij betaalde een bijdrage van 33,80.

Documentatie:
In 1920 was er in de synagoge een inwijding van een geschonken wetsrol door oud-voorzitter Ph. Van Son (in Nieuwe Rotterdamsche Courant 1-8-1920).

Inleiding 40-jarig bestaan synagoge door Ph. Van Son, met portretfoto Ph. Van Son in NIW 12-8-1932
Documentatie: Foto fabriek en advertentie blz 111, vB. Advertentie blz 37,39, 'De familie Van Son-Fortuin', van Salomon van Son 1986 (exempl. In Atheneum bibliotheek). Schilderij met Philip Coppenhagen op blz. 93 in 'En er was nog over'van J. Cah en van 1985. Over de fabriek: 'Deventer als industriestad', 1907, Atheneumbibliotheek. Advertentie 'Geen inktvlekken meer!! Van Son's uitwaschbare schrijfinkt.' In het Propagandablad 1912 Afdeling VvVK (Vereniging voor Vrouwenkiesrecht) in Devente r jaarboek 2000 blz 16. Esther op foto in www.deventerinbeeld.nl Esther staat op een foto van de meisjesschool uit 1913: deventerinbeeld.nl. Advertenties inktfabriek in boek "Deventer maakt reclame, 1870-1970"(Rene Berends, 2008);

Main index A-Z