Moses Salomon (Kalman) Asser

Asser

Family page

Moses Salomon (Kalman) Asser, birth 7 Aug 1754 Amsterdam, The Netherlands, died 4 Nov 1826 Amsterdam, The Netherlands, buried 6 Nov 1826 Overveen, occupation: LAWYER, son of Salomon (Kalman) Mozes Asser-Shochet and Garcia (Gratia) Hartog Segal van Embden-Levie
PIONEER OF EMANCIPATION, FOUNDER & PRESIDENT PATRIOTS CLUB, FELIX LIBERTATE FOUNDER "NAIE KILLE (NEW CONGREGATION) ADATH JESHURUN" - CEMETARY IN OVEREEN MEMBER AMSTERDAM COMMITTEE OF JUSTICE CHIEF ATTORNEY OF AMSTERDAM
See Encyclopedia Judaica
http://www.jhm.nl/personen.aspx?naam=Asser,%20Mozes%20Salomon
Mozes Salomon Asser werd op 7 augustus 1754 te Amsterdam geboren als zoon van de diamantklover Salomon Asser en de uit Berlijn afkomstige Gracia van Embden. Het was een verlicht milieu waarin de jonge Mozes Asser opgroeide. Zijn grootvader Harto g Alexander van Embden, zijn moeder en zijn vader behoorden naar eigen zeggen "onder het verlichtste gedeelte van het Joodendom." In het huis van zijn vader kwamen dan ook regelmatig buiten- en binnenlandse geleerden bijeen en "verlichte jooden , die hier als ook elders door de verachtelijke kerkvoogden vervolgt wierden." Uit deze laatste uitspraak van Mozes Salomon Asser in zijn voor zijn kleinkinderen bestemde autobiografie blijkt dat het milieu van verlichte joden in de Republiek kenn elijk op gespannen voet stond met de parnasiem der joodse gemeente. Asser leek zich meer thuis te voelen in verlichte kringen - onder andere die van franse refugiees - dan in orthodox-joodse kring. In die verlichte kringen maakte Asser al op jong e leeftijd kennis met verlichtingsidealen als tolerantie en gelijkheid.

Op 7 augustus 1773 trad Asser op 19-jarige leeftijd in het huwelijk met de ruim acht jaar oudere en uit Berlijn afkomstige Cheile Tobie. Deze huwelijksverbintenis wijst erop dat er nog steeds nauwe banden bestonden tussen de familie Asser en verli cht-joodse kringen in Berlijn. Ook zijn vader was immers met een vrouw uit Berlijn getrouwd. De joodse gemeenschap in Berlijn wordt veelal gezien als de bakermat van de joodse verlichting, de haskala. Het jonge echtpaar trok in bij de vader van Mo zes en diens derde vrouw. Door toedoen van zijn stiefmoeder werden Mozes en zijn vrouw het huis uitgezet en namen gedwongen hun intrek in het joodse logement "Moses op den Berg".

Het was in deze periode dat Mozes met veel succes in cacao begon te handelen. Eveneens omstreeks deze tijd maakte hij kennis met Hartog Bromet. Van de oudere Bromet leerde de jonge Asser zeer veel, onder andere op het gebied van rechtsgeleerdhei d en politiek. Hier werd de basis gelegd voor zijn latere politieke en rechtsgeleerde carri?re. Toen de Amerikaanse vrijheidsoorlog tegen Engeland uitbrak, kozen Asser en Bromet partij voor de Amerikanen. "Van Americaansch gezind wierd men Fransc h gezind en bij het uitbarsten van de oneenigheden hier te lande, qualificeerden zich de laatstgemelden te behooren tot de patriotspartij." Zo werd door Asser zelf zijn weg naar de patriotse idealen omschreven.

Gezien deze voorgeschiedenis is het niet vreemd dat Asser samen met onder andere Bromet in 1795 de joodse patriottenclub Felix Libertate oprichtte. Met deze club, waarvan ook niet-joden lid waren, probeerde Asser het 'stelzel van gelijke regten ' te bevorderen. Over zijn werkzaamheden met betrekking tot het joodse burgerrecht schreef Asser: "Ik schreef verscheidene brochures ten faveur van het regt der Joden tot het Bataafsch Burgerregt. Ook andere leden maakten zich hiermede verdienstel ijk, maar de groote meerderheid der Joden, opgewoeld door hare elendige kerkvoogden, waren tegen ons, evenzoo ook een fanatiek Christendom, opgerooid door de leden van de nu reeds te veel door de vermelding vereerde societeit." Met die laatste soc ieteit doelde Asser op de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen. De verlichte joden ondervonden dus niet alleen tegenwerking van de parnasiem maar ook van bepaalde christelijke kringen.

Door de gespannen verhouding tussen de verlichte en de orthodoxe joden kwam het in 1798 tot een scheiding binnen de joodse gemeente. Asser en consorten richtten een eigen gemeente op, de Nieuwe Gemeente, Adath Jessurun geheten. De leden van Adat h Jessurun kwamen deels voort uit Felix Libertate. De gemeente werd in 1808 op last van Lodewijk Napoleon weer opgeheven en weer samengevoegd met de Oude Gemeente. Nadat in 1813 het Koninkrijk der Nederlanden werd opgericht raakte Asser als inmidd els gerenommeerd jurist betrokken bij het samenstellen van de wetboeken. In juni 1820 werd hij Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. De laatste vier jaar van zijn leven bracht Asser met zijn zoon Tobias en diens gezin door in het door Asse r zelf aangekochte huis aan het Singel tegenover de munt. Hier overleed Mozes Salomon Asser in de vroege ochtend van 4 november 1826. Op 6 november 1826 werd hij op de begraafplaats van het vroegere Adath Jessurun in Overveen begraven.
Married notice 747-74
Married 7 Mar 1773 Amsterdam, The Netherlands to:
Chiela (Chaya) Mozes Tobias, birth 1752 Berlin, Germany, died 12 May 1821 Amsterdam, The Netherlands, daughter of Mozes Tobias and Leentje (Lea) Levie Salomon

1) Carel (Carolous) Asser, birth 15 Feb 1780 Amsterdam, The Netherlands, died 3 Aug 1836 Den Haag, The Netherlands, occupation: LAWYER
FOUNDER-DUTCH ISRAELITE CHARITY BOARD
JUSTICE OF PEACE UNDER THE FRENCH ADMINISTRATION
CHIEF SECRETARY & COUNSELLOR TO MINISTRY OF JUSTICE
Married 12 Apr 1801 Amsterdam, The Netherlands to:
Rosa Levin, birth 1 Jan 1782 Berlin, Germany, died 1 Oct 1853 Den Haag, daughter of Markus Levin and Chaie Tobias
Rose Levin werd in 1782 te Berlijn geboren als dochter van Markus Levin en Chaie Tobias. Zij was de zuster van de bekende Berlijnse saloniere Rahel Varnhagen von Ense. Zij trouwde in 1801 met de jurist Carel Asser. Zij overleed in 1853.

2) Tobias (Tobie\Tuvya) Asser-Shochet, birth 20 Jan 1783 Amsterdam, The Netherlands, died 3 Apr 1847 Amsterdam, The Netherlands
Married 2 Jul 1806 Berlin, Germany to:
Kela Carolina Daniel Isaac Itzig, birth 13 JunE 1786 Berlin, Germany, died 20 Feb 1854 KOELN, GERMANY, daughter of Isaac Daniel Itzig and Edel Izak Wulf

3) Hendrik Asser, birth 3 Jun 1789 Amsterdam, The Netherlands, died 5 Aug 1816 Amsterdam, The Netherlands

Main index A-Z