Maurits Emanuel Boekman

Asser

Family page

Maurits Emanuel Boekman, birth 7 Jul 1862 Amsterdam, The Netherlands, died 4 Mar 1920 Amsterdam, The Netherlands
Married 31 Oct 1888 Amsterdam, The Netherlands to:
Heintje Peereboom, birth 26 Oct 1863 Zaandam, died 3 Mar 1940 Amsterdam, The Netherlands

1) Emanuel (Manus) Boekman, birth 15 Aug 1889 Amsterdam, The Netherlands, died 14 May 1940 Amsterdam, The Netherlands, buried van Diemen
Emanuel Boekman (1889-1940) werd op 15 augustus 1889 geboren in de Amsterdamse volkswijk De Pijp. Hij was de oudste zoon van Maurits Boekman en Heintje Peereboom. Zijn vader en grootvader waren beiden handelaar in boeken. De jonge 'Manus' - zoal s Boekmans roepnaam luidde - groeide daarom op tussen de boeken en kon tussen de stalletjes van zijn vader en grootvader zijn leeshonger stillen. Zijn moeder handhaafde een kosjere huishouding en als kleine jongen volgde Boekman op zondag joods go dsdienstonderwijs in het sjoeltje aan de Gerard Doustraat. Ook als volwassen man zou Boekman, ondanks zijn socialistische gezindheid, blijven vasthouden aan de spijswetten, de sjabbatviering en andere joodse tradities en feestdagen. Aan het georga niseerde kerkleven nam hij echter geen deel.

Boekman heeft slechts weinig schoolopleiding genoten. Na de lagere school doorlopen te hebben, ging hij op 12-jarige leeftijd als letterzetter en typograaf werken bij de firma Binger. De leergierige jongeling leerde zichzelf onderwijl Engels en we rd lid van de Algemeene Nederlandsche Typografenbond. A.B. Kleerekoper typeerde Boekman ooit als "een man wiens enige leerschool het leven is geweest". Via zelfstudie behaalde Boekman in 1911 en 1913 de middelbare akten Staathuishoudkunde en Staat sinrichting.

Van 1911 tot 1916 was hij werkzaam bij de Haveninspectie. In 1916 werd hij hoofd van de afdeling Statistiek van de Rijksverzekeringsbank. Boekman publiceerde talloze artikelen, waaronder vele van statistische aard. Centrale thema's in de meer da n 400 artikelen die Boekman publiceerde, zijn het gemeentebestuur, de sociaal-democratie, (joodse) demografie en cultuur. Op 6 juni 1918 trad hij in het huwelijk met Jansje Nerden uit welk huwelijk een dochter werd geboren.

Van 1920 tot 1923 werkte Boekman als secretaris en rapporteur voor de Commissie voor het Politieke Systeem. Deze commissie - een initiatief van P.J. Troelstra - moest de SDAP een blauwdruk verschaffen voor een socialistische staatsinrichting. Gele idelijk aan keerde Boekman zich in deze periode af van zijn aanvankelijke sympathie voor het anarchisme. In 1921 nam Boekman voor de SDAP plaats als gemeenteraadslid van Amsterdam. Drie jaar later - in 1924 - had hij het tot fractievoorzitter va n die partij gebracht en in 1927 drong hij door in het partijbestuur.

In 1931 werd hij hoofdredacteur van "De Sociaal-Democraat". Dit blad fungeerde als een vrije tribune voor de partijleden. Binnen de SDAP was een oppositie ontstaan tegen het partijbestuur. Deze oppositie kwam in januari 1932 met een eigen blad "D e Fakkel" en scheidde zich in juni van dat jaar af en richtte de Onafhankelijke Socialistische Partij op. Boekman koos in "De Sociaal-Democraat" voor hervorming van de SDAP tot een brede volkspartij en deed een principi?le keuze voor de monarchi e als staatsvorm.

Niet alleen binnen de partij, ook binnen de gemeentepolitiek speelde Boekman een belangrijke rol. Van 1931 tot mei 1940 was hij, behoudens een onderbreking in de jaren 1933-1935, wethouder van Onderwijs en Kunstzaken. In die periode zou hij de gro ndslag leggen voor de na-oorlogse kunstpolitiek in de hoofdstad. Zijn dissertatie uit 1939 "Overheid en kunst in Nederland" vormt nog altijd een belangrijke inspiratiebron voor de visie op (socialistisch) cultuurbeleid in Nederland. Middels een co lloqium doctum had Boekman zichzelf toegang verschaft tot de Universiteit van Amsterdam. Daar studeerde hij Sociale Geografie, een studie die hij in 1936 afsloot met een studie getiteld "Demografie van de joden in Nederland". Zijn promotie, dri e jaar later, trok een grote belangstelling. Aanwezig waren onder andere de minister van Onderwijs en de burgemeester van Amsterdam W. de Vlugt. Na de inval van de Duitsers in de meidagen van 1940 maakten Boekman en zijn vrouw op 15 mei 1940 ee n einde aan hun leven. Ze werden begraven op de joodse begraafplaats van Diemen. to:
Jansje Nerden, birth 2 Apr 1884 Amsterdam, The Netherlands, died 14 May 1940 Amsterdam, The Netherlands, daughter of Zacharias (Jissachar) Nerden and Betje Bonn

Main index A-Z